труд м.

1. пра́ца, -цы ж.;

физи́ческий и у́мственный труд фізі́чная і разумо́вая пра́ца;

тво́рческий труд тво́рчая пра́ца;

обще́ственно необходи́мый труд грама́дска неабхо́дная пра́ца;

коллекти́вный труд калекты́ўная пра́ца;

абстра́ктный труд эк. абстра́ктная пра́ца;

конкре́тный труд эк. канкрэ́тная пра́ца;

овеществлённый труд эк. арэ́чаўленая пра́ца;

вольнонаёмный труд вольнанаёмная пра́ца;

разделе́ние труда́ падзе́л пра́цы;

люди труда́ лю́дзі пра́цы;

гимн труду́ гімн пра́цы;

усло́вия труда́ умо́вы пра́цы;

2. мн. труды́ (заботы) турбо́ты, -бо́т, ед. турбо́та, -ты ж.; кло́пат, -ту м.;

по́сле дневны́х трудо́в мо́жно отдохну́ть пасля́ дзённых турбо́т мо́жна адпачы́ць;

3. (усилие) намага́нне, -ння ср.;

без труда́ без вялі́кіх намага́нняў; (легко) лёгка;

4. (услуга) разг. паслу́га, -гі ж.;

он ничего́ не взял за труды́ ён нічо́га не ўзяў за паслу́гу;

5. (произведение) пра́ца, -цы ж.;

нау́чный труд навуко́вая пра́ца;

6. / труды́ (названия научных журналов, сборников) пра́цы, род. прац;

взять на себя́ труд узяць на сябе́ абавя́зак (кло́пат), патурбава́цца, паклапаці́цца;

не дать себе́ труда́ не патурбава́цца, не паклапаці́цца, не пару́піцца, не падба́ць;

с трудо́м насі́лу, з ця́жкасцю; (едва) ле́дзьве, ледзь;

труд челове́ка ко́рмит, а лень по́ртит посл. пра́ца гаду́е, а гульта́йства марну́е; дзе шчы́рая пра́ца, там гу́ста, а дзе ляно́та — пу́ста; ад ляно́ты чака́й бядо́ты.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

заня́так, -тку, мн. -ткі, -ткаў, м.

1. Тое, чым хто-н. заняты; справа, праца.

Род заняткаў.

2. мн. Вучэбныя гадзіны (урокі, лекцыі), а таксама наогул час вучэння.

У школе пачаліся заняткі.

Семінарскія заняткі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

няўда́ча, ‑ы, ж.

Адсутнасць удачы, поспеху. Паўдня прахадзілі мы дарэмна па лесе, так і не сустрэўшы ніводнага птушынага следу. Засмучаныя няўдачай, мы прыселі на паляне адпачыць. Ігнаценка. Бяссонныя ночы, творчае напружанне, праца, праца, няўдачы і пошукі — вось чым быў для .. [Веры] будынак тэатра. Мікуліч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

безавары́йны, ‑ая, ‑ае.

Які не меў аварый, крушэнняў; які не суправаджаецца аварыямі. Безаварыйная праца. Безаварыйны рух.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

псеўдавучо́ны, ‑ага, м.

Асоба, якая не мае сапраўднай вучонасці; вучоны, праца якога не з’яўляецца сапраўднай навукай.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кампіля́цыя, -і, мн. -і, -цый, ж. (кніжн.).

Праца, заснаваная на выкарыстанні ўжо вядомых прац і чужых вынікаў без самастойнага даследавання першакрыніц і вывадаў, а таксама сама работа, зробленая такім спосабам.

К. чужых думак.

Літаратурная к.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

рытмі́чны, -ая, -ае.

1. гл. рытм.

2. Падпарадкаваны рытму (у 1 знач.), які раўнамерна чаргуецца.

Рытмічныя рухі.

Рытмічная гімнастыка.

3. перан. Раўнамерны, зладжаны.

Рытмічная праца заводаў.

|| наз. рытмі́чнасць, -і, ж. (да 2 і 3 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

працо́ўны, -ая, -ае.

1. гл. праца.

2. Заснаваны на выкарыстоўванні працы.

Працоўнае выхаванне.

3. Які жыве заробкам ад сваёй працы.

Працоўныя класы грамадства.

4. Набыты працай.

Працоўныя даходы.

5. Які праходзіць у працы.

П. дзень.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

гуртавы́, ‑ая, ‑ое.

1. Агульны, сумесны. Гуртавая праца.

2. Звязаны з гуртам (у 2 знач). Гуртавы даглядчык.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дысерта́цыя, ‑і. ж.

Навуковая праца, якая пішацца для атрымання вучонай ступені. Кандыдацкая дысертацыя. Доктарская дысертацыя. Абарона дысертацыі.

[Ад лац. dissertatio — разважанне, пошукі.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)