піяні́на, нескл., н.
Від фартэпіяна, які мае форму высокай плоскай скрыні з вертыкальна нацягнутымі струнамі, з выступаючай наперадзе часткай, дзе размешчана клавіятура. Павел сеў за піяніна. Прабег пальцамі па клавішах. Мелодыя паплыла па пакоі. Шыцік.
[Іт. pianino.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прына́дны, ‑ая, ‑ае.
Прываблівы, прывабны, спакуслівы. Вокны ў пакоі пана падлоўчага святлелі прынадным бляскам. Колас. Так кружыцца маюць звычай Часта чайкі над вадою Над прынаднаю здабычай. Крапіва. [Яша] крыху паблукала між дрэў, шукаючы прынадную мясцінку. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чалядзі́нец, ‑нца, м.
Тое, што і чалядзін (у 1 знач.). Самае галоўнае — каб трапіць у палац у часе адпачынку, калі сама княгіня адпачывала на канапе і нікому з чалядзінцаў недазволена было хадзіць праз пакоі. Дубоўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пату́паць сов., разг.
1. (топать нек-рое время, топнуть несколько раз) пото́пать;
2. (пойти) пото́пать;
3. походи́ть;
п. па пако́і — походи́ть по ко́мнате
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
праплы́сці і праплы́ць, -ыву́, -ыве́ш, -ыве́; -ывём, -ывяце́, -ыву́ць; -ы́ў, -ыла́, -ло́; -ыві; зак.
1. што. Плывучы (гл. плысці, плыць у 1—4 знач.), пераадолець якую-н. адлегласць або мінуць.
П. пяцьсот метраў. П. востраў.
У паветры праплыў дырыжабль.
2. перан. Прайсці важнай, плаўнай паходкай (разм., жарт).
Жанчына праплыла па пакоі.
3. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан. Прайсці, перанесціся, ідучы адно за другім.
Перад вачамі праплылі малюнкі дзяцінства.
|| незак. праплыва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
апартаме́нты, ‑аў; адз. апартамент, ‑а, М ‑нне, м.
Уст., часам іран. Вялікія раскошныя пакоі. Ленін, калі гэта трэба было, прымаў і ў пышных дзяржаўных апартаментах. «Маладосць». Мацвей Давідзюк вадзіў мяне па не вельмі раскошных апартаментах рэдакцыі. Сабаленка.
[Ад фр. appartement — памяшканне.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пераме́сці сов., в разн. знач. перемести́;
п. падло́гу — перемести́ пол;
п. ўсе пако́і — перемести́ все ко́мнаты;
п. сме́цце це́раз паро́г — перемести́ му́сор че́рез поро́г
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
вуа́ль, ‑і, ж.
1. Лёгкая празрыстая тканіна.
2. Кавалак такой тканіны або сеткі на жаночых капелюшах. У пакоі сядзела Цыля.. На галаве зграбны капялюшык і густая чорная вуаль. Асіпенка.
3. Спец. Налёт на негатыве, які зніжае кантрастнасць фотаздымка.
[Фр. voile.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прадаўгава́ты, ‑ая, ‑ае.
Падоўжаны; большы ў даўжыню, чым у шырыню. У вузкім, прадаўгаватым пакоі паўзмрок, на стале, з краю, лямпа, вокны завешаны шчыльнай чорнай паперай. Навуменка. Свежыя, зялёныя, прадаўгаватыя — адзін у адзін — .. [агуркі] радавалі вока гаспадыні і госця. Пальчэўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
замкну́цца, -ну́ся, -не́шся, -не́цца; -нёмся, -няце́ся, -ну́цца; -ні́ся; зак.
1. Зачыніцца (пра замок) або зачыніцца на замок, ключ.
Замок замкнуўся.
З. ў пакоі.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Злучыцца канцамі.
Ланцуг электраправодкі замкнуўся.
Круг замкнуўся (перан.: усё вытлумачылася, стала на свае месцы).
3. перан., у што, у чым і без дап. Адасобіцца, перастаўшы мець зносіны з іншымі.
З. ў сабе.
З. ў сваёй праблеме.
|| незак. замыка́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; наз. замыка́нне, -я, н.
Кароткае з. (спец.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)