Verbum

апра́ўдваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

1. Незак. да апраўдаць.

2. Абараняць каго‑н., даказваючы яго невінаватасць, справядлівасць яго ўчынкаў і паводзін. — Лепш разумная мана, чымся неразумная праўда, — апраўдвала Вашамірскага бабуля. Бядуля.

высакаро́днасць, ‑і, ж.

Уласцівасць высакароднага (у 1–3 знач.). Высакароднасць паводзін. Высакароднасць сплаву. □ [Ліннік:] — А я песні люблю. Асабліва народныя. Ані ў чым гэтак не раскрываецца высакароднасць народу, як у песні. Савіцкі.

легкаду́мнасць, ‑і, ж.

Несур’ёзнасць, нясталасць у паводзінах. Легкадумнасць паводзін. Дзіцячая легкадумнасць. □ Глыбока ў душы я абураўся за легкадумнасць людзей, якія бяруцца за справу, распачнуць яе, а потым пускаюць на волю лёсу. Ракітны.

дзёрзкасць, ‑і, ж.

1. Уласцівасць дзёрзкага. Дзёрзкасць паводзін. Дзёрзкасць учынку.

2. Дзёрзкі ўчынак, дзёрзкія словы. Не было тыдня, каб Грачова не знаходзіла прычыны да каго прычапіцца, пагаварыць дзёрзкасцей і накрычацца ўволю. Ракітны.

плебе́йства, ‑а, н.

1. зб. Плебеі (у 1 знач.). Мюнцэр узняўся на грэбені нямецкай рэфармацыі як правадыр і выразны інтарэсах сялянства і плебейства. Алексютовіч.

2. Плебейскае паходжанне.

3. Уст. Уласцівыя плебею манеры паводзін.

самаапраўда́нне, ‑я, н.

Апраўданне сябе, уласных учынкаў, паводзін. Каб канчаткова замацавацца на гэтым хісткім, няпэўным шляху самаапраўдання, Карызна з ліхаманкавай паспешнасцю бярэцца за абмеркаванне самае сутнасці справы, якая мае стаяць на ячэйцы. Зарэцкі.

ула́сніцтва, ‑а, н.

Склад думак і характар паводзін уласніка (у 2 знач.). Пачынаючы з 30‑х гадоў у беларускай літаратуры паглыбляецца тэма выкрыцця ўласніцтва як асновы неразумнага, пачварнага свету. Гіст. бел. сав. літ.

утылітары́зм, ‑у, м.

1. Прынцып ацэнкі ўсіх з’яў з пункту гледжання іх карыснасці, магчымасці служыць сродкам для дасягнення якой‑н. мэты.

2. Напрамак у этыцы, які лічыць карысць асновай маральнасці і крытэрыем чалавечых паводзін.

[Ад лац. utilitas — карысць.]

хі́пі, нескл.; адз. няма.

Прадстаўнікі моладзі ў капіталістычных краінах, якія адмаўляюць існуючыя маральныя асновы, грамадскія нормы паводзін і вядуць валацужніцкае жыццё. // Пра чалавека, які вядзе сябе экстравагантна, знарок прэтэнцыёзна, не так, як іншыя, апранаецца.