тума́ніць несов.
1. в разн. знач. тума́нить;
дым т. не́ба — дым тума́нит небо;
слёзы ~няць во́чы — слёзы тума́нят глаза́;
віно́ т. галаву́ — вино́ тума́нит го́лову;
2. (затемнять смысл слов) темни́ть;
ён не́шта т. — он что́-то темни́т
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Смоль ‘смала, смаліна’, ‘гарэлае, дым’ (ТСБМ, Ласт., Бяльк., Байк. і Некр.), ‘смольныя дровы’ (Касп.). Параўн. укр. смоль ‘нешта вельмі чорнае’, рус. смоль ‘смала’, славен. smolje ‘ядловец’. З чаргаваннем галосных гл. смала, смаль.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
дымі́цца, ‑міцца; незак.
Выпускаць дым; тлець, вылучаючы дым. Дымяцца трубы заводаў і фабрык. □ У зубах .. [бацькі] дымілася люлька, на галаве красаваўся саламяны капялюш. Гамолка. Ад моста засталіся толькі абгарэлыя палі, дыміўся яшчэ ўцалелы насціл ля самага берага. Лынькоў. // Вылучаць пару. На стале дыміліся талеркі з супам. Пестрак. Пасля дажджу пацела, Дымілася зямля. Калачынскі. // Падымацца клубамі (пра туман, пару). Сырая зямля дыміцца лёгкаю параю — падсыхае. Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
папяро́ска, ‑і, ДМ ‑росцы; Р мн. ‑сак; ж.
Разм. Тое, што і папяроса; невялікая тонкая папяроса. Вячэра, зацягваючыся папяроскай, махаў далонню перад тварам, разганяючы дым. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
куры́ць несов. кури́ть;
к. лю́льку — кури́ть тру́бку;
◊ к. фімія́м — кури́ть фимиа́м;
аж пыл к. — дым коромы́слом, пыль столбо́м
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
паўзу́чы, ‑ая, ‑ае.
1. Які поўзае, перамяшчаецца шляхам поўзання. Паўзучыя гады.
2. Які сцелецца па зямлі або чапляецца за што‑н. (пра расліны). Паўзучы мох. Паўзучы гарошак. □ Жоўтыя ад іржы рэйкі абвіла паўзучая бярозка. Хомчанка.
3. Які павольна распаўсюджваецца, сцелецца (пра дым, туман і пад.). [Немцы] збіраліся на рубяжы амаль непрыкметна, бо поблізу яго слаўся белы паўзучы дым. Мележ.
4. Які рухаецца суцэльнай масай (пра льды). Паўзучыя льды.
•••
Паўзучы эмпірызм гл. эмпірызм.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
варво́ль, ‑ю, м.
Тое, што і ворвань. Антось агледзеў тут прылады, Калёсам добрадаў «памады», Густога дзёгцю і варволю. Колас. Дым гэты змяшаўся з пахам вымазаных варволем папоўскіх ботаў. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абві́ць сов., в разн. знач. обви́ть;
а. про́вад ізаляцы́йнай сту́жкай — обви́ть про́вод изоляцио́нной ле́нтой;
рака́ ~віла́ ўзго́рак — река́ обвила́ холм;
хмель ~ві́ў дрэ́ва — хмель обви́л де́рево;
дым ~ві́ў страху́ буды́нка — дым обви́л кры́шу постро́йки;
а. шы́ю рука́мі — обви́ть ше́ю рука́ми
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
куры́ць, куру́, ку́рыш, ку́рыць; ку́раны; незак.
1. што і без дап. Удыхаць і выдыхаць дым якога-н. рэчыва, пераважна тытуню.
К. цыгарэту.
2. што і чым. Спальваць пахучыя рэчывы для атрымання пахучага дыму.
К. ладанам.
|| аднакр. курну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́; -ну́ты (да 1 знач.).
|| наз. курэ́нне, -я, н.
|| прым. куры́льны, -ая, -ае.
Курыльная табака.
К. пакой.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
закапці́ць, ‑капчу, ‑копціш, ‑копціць; зак., каго-што.
Пакрыць сажай; задыміць 1. Сцены, дзверы шэрыя закапціў дымок. Машара. Твары ў людзей скрозь былі стомленыя, нібы дым крануў іх, закапціў шэрай копаццю. Мікуліч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)