Verbum

ВУ́ЗЕЛ у тэхніцы, 1) частка машыны, механізма, устаноўкі і да т.п., што складаецца з некалькіх больш простых элементаў (дэталей).

2) Сукупнасць функцыянальна звязаных збудаванняў, машын і інш. прыстасаванняў (напр., вузел сувязі, гідравузел, радыёвузел).

3) Пункт на перасячэнні некалькіх чыг. ліній (чыгуначны вузел).

4) Пункт злучэння галін эл. ланцуга.

5) Частка збудавання ў месцы злучэння некалькіх стрыжняў і да т.п. элементаў у буд. канструкцыях.

6) Адно ці некалькі збудаванняў, у якіх устаноўлена спец. абсталяванне (напр., санвузел).

т. 4, с. 288

БАРЫСФЕ́РА

(ад грэч. barys цяжкі + сфера),

унутраная частка зямнога шара, якая складаецца з ядра Зямлі і мантыі Зямлі. Часта пад барысферай разумеюць толькі ядро Зямлі. Гл. таксама Геасферы.

т. 2, с. 334

АЛІГА...

(ад грэч. oligos нешматлікі, нязначны),

першая састаўная частка складаных слоў, якая паказвае на малую колькасць, нешматлікасць чаго-н., на адхіленне ад нормы ў бок памяншэння, напр. алігамеры, алігаполія.

т. 1, с. 254

БІ́Я...

(ад грэч. bios жыццё),

першая састаўная частка складаных слоў, якая па значэнні адпавядае слову «жыццё», абазначае сувязь з жыццём, жыццёвымі працэсамі, адпавядае слову «біялагічны», напр., біяграфія, біясфера, біякаталіз.

т. 3, с. 165

БЕСАРА́БІЯ,

гістарычная вобласць паміж рэкамі Днестр і Прут. У 10—11 ст. у Кіеўскай Русі, потым у Галіцка-Валынскім княстве. З 14 ст. ў Малдаўскім княстве, з 16 ст. пад уладай Турцыі. З 1812 у складзе Расійскай імперыі, з 1918 — Румыніі. У 1940 паводле «Пакта Рыбентропа—Молатава» 1939 уключана ў СССР. У 1941 захоплена войскамі Германіі і Румыніі, перададзена пад кантроль рум. улад. У 1944 вызвалена Чырв. Арміяй. Асн. частка Бесарабіі — тэр. Малдовы, паўд. частка — у Адэскай вобл. Украіны.

т. 3, с. 126

ВЯЛІ́КІЯ ГІМАЛА́І,

самая высокая частка Гімалаяў

[да 8848 м, г. Джамалунгма (Эверэст)],

якая цягнецца ўздоўж іх восевай зоны. Складзены пераважна з крышт. парод і сланцаў. Характэрны альпійскі рэльеф. Снежнікі, ледавікі.

т. 4, с. 388

АДЭН..., АДЭНА...

[ад грэч. adēn (adenos) залоза],

састаўная частка складаных слоў, якая абазначае: «які адносіцца да залоз, залозістай тканкі», «які адносіцца да лімфатычных вузлоў», «які адносіцца да адэноідаў», напр., адэнавірусы, адэноіды.

т. 1, с. 145

АКРА...

(ад грэч. akros крайні, самы аддалены, высокі),

састаўная частка складаных слоў, якая абазначае: 1) «які адносіцца да канечнасцяў, органаў, частак цела»; 2) «які адносіцца да вяршыні», «верхні», напр., акраверш, акрасома.

т. 1, с. 199

...ГЕНЕЗ (ад грэч. genesis паходжанне), другая састаўная частка складаных слоў, што па значэнні адпавядае словам «род», «паходжанне» і абазначае: які звязаны з працэсам утварэння, узнікнення і далейшага развіцця, напр., гістагенез, алагенез.

т. 5, с. 152

БАЙТ (англ. byte) у вылічальнай тэхніцы, 1) частка машыннага слова, што складаецца са стандартнай колькасці (звычайна 8) двайковых разрадаў (бітаў) і апрацоўваецца як адно цэлае.

2) Запамінальнае прыстасаванне для захоўвання такой колькасці інфармацыі.

3) Адзінка колькасці інфармацыі пры яе перадачы, захоўванні і апрацоўцы на ЭВМ (у т. л. як частка больш буйной лагічна непадзельнай адзінкі інфармацыі, напрыклад выяўлення ліку з плавальнай коскай). Байт служыць для вызначэння літар або інш. сімвалаў, якія цалкам займаюць байт, або дзесятковых лічбаў (па 2 лічбы на 1 байт).

т. 2, с. 227