Verbum

mögen*

1.

мадальны дзеяслоў (звычайна з адмоўем) жада́ць, хаце́ць

ich mag das nicht hören — я не жада́ю гэ́тага слу́хаць

2) у impf conj выражае ветлівую просьбу, пажаданне:

ich möchte Sie bítten — я хаце́ў бы прасі́ць Вас

ich möchte schwímmen lérnen — мне хаце́лася б навучы́цца пла́ваць

3) (без inf) vt каха́ць, любі́ць, упадаба́ць

die béiden ~ sich — яны́ каха́юць [лю́бяць] адзі́н аднаго́

ich mag ihn nicht — ён мне не падаба́ецца

er mag díese Spéise nicht — яму́ не падаба́ецца гэ́тая стра́ва

4) з уступным значэннем і значэннем пажадання, ускоснага загаду, часам пагрозы: (ня)ха́й…

möge kómmen*, was da will — (ня)ха́й бу́дзе, што бу́дзе

möge er kómmen! — няха́й ён пры́йдзе!

5) выражае няўпэўненае меркаванне:

es mag sein — мо́жа быць

er mag bald kómmen — ён, пэўна, ху́тка пры́йдзе

Mund

m -(e)s, Münder

1) рот, ву́сны

(wie) aus éinem ~ — у адзі́н го́лас, аднагало́сна

~ hálten*! — груб. маўча́ць!

ein paar ~ voll — па́ра [не́калькі] кава́лкаў [глытко́ў]

◊ er ist nicht auf den ~ gefállen — ён сло́ва не пазыча́е, ён спры́тны на язы́к

kein Blatt vor den ~ néhmen* — гавары́ць не саро́меючыся

den ~ áuftun* — раскры́ць рот

éinen gróßen ~ háben — хвалі́цца

in áller (Léute) ~ sein — стаць пагало́скай, не сыхо́дзіць у людзе́й з языка́

j-m den ~ stópfen — заткну́ць каму́-н. рот (прымусіць замаўчаць)

j-m nach dem ~е réden [spréchen*] — падда́кваць [ліслі́віць] каму́-н.

j-m das Wort vom [aus dem] ~ néhmen* — перахапі́ць сло́ва ў каго́-н.; перабі́ць каго́-н.; прадугада́ць чыю́-н. ду́мку

an j-s ~ hängen* — глядзе́ць каму́-н. у рот, слу́хаць каго́-н. стаі́ўшы дых

2) ду́ла (вінтоўкі)

fállen

*

I

vi (s)

1) па́даць

auf die [zur] Érde ~ — па́даць [упа́сці] на зямлю́

einánder in die Árme ~ — кі́нуцца адзі́н аднаму́ ў абды́мкі

~ lássen* — упусці́ць, вы́пусціць; адмо́віцца (ад каго-н., чаго-н.); адвярну́цца (ад каго-н.)

die Máske ~ lássen* — скі́нуць ма́ску

2) па́даць, паніжа́цца

das Barométer fällt — баро́метр па́дае

3) па́сці, загі́нуць

er fiel als Held — ён загі́нуў геро́ем

4) па́сці, зда́цца (пра горад і г.д.); па́сці, быць скі́нутым [зве́ргнутым] (пра ўрад)

5) ісці́, выпада́ць (пра снег, дождж, расу)

6) па́даць (пра святло)

7) па́даць, выпада́ць на до́лю

die Wahl fiel auf ihn — вы́бар паў на яго́ до́лю

das fällt ihm leicht [schwer] — гэ́та дае́цца яму́ лёгка [ця́жка]

die Entschéidung ist gefállen — рашэ́нне прыня́та

8)

j-m auf die Nérven ~ — нервава́ць, раздражня́ць каго́-н.

j-m ins Wort ~ — перабіва́ць каго́-н.

díese Fárbe fällt ins Gélbe — гэ́ты ко́лер адліва́е [аддае́] жо́ўтым

j-m zur Last ~ — быць каму́-н. ця́жарам

j-m zur Ópfer ~ — стаць ахвя́рай каго́-н.

◊ die Würfel sind gefállen! — жэ́рабя кі́нута!

II

vi (s) прыпада́ць; падпада́ць

auf éinen Sónntag ~ — прыпада́ць на нядзе́лю

únter éine Bestímmung ~ — падпада́ць пад дзе́янне пастано́вы [прадпіса́ння, зага́ду]

stéhen

*

1.

vi (h, рэдка s)

1) стая́ць, знахо́дзіцца (вертыкальна)

auf dem Kópfe ~ — стая́ць на галаве́

Modéll ~ — пазі́раваць (мастаку)

j-m im Wége ~ — стая́ць каму́-н. папяро́к даро́гі

2) стая́ць, знахо́дзіцца (дзе-н.)

Тränen stánden ihr in den Áugen — на яе́ вача́х вы́ступілі слёзы

3) стая́ць (быць у якім-н. стане)

Schlánge ~ — стая́ць у чарзе́

Réde und Ántwort ~ — трыма́ць адка́з пе́рад кім-н.

álles steht auf dem Spiel — усё паста́ўлена на ка́рту

mit j-m im Bríefwechsel ~ — перапі́свацца з кім-н.

im Begríff ~ etw. zu tun — наме́рвацца што-н. зрабі́ць; быць у мі́ласці ў каго-н.

ich stéhe Íhnen zu Díensten — я да Ва́шых паслу́г

er soll kómmen, wie er steht und geht — няха́й ён прыхо́дзіць як ёсць

wie steht es um… (A) — у які́м ста́не знахо́дзяцца спра́вы (з кім-н., чым-н.)

4) стая́ць, ме́цца, прысу́тнічаць, быць у наяўнасці

in der Zéitung steht — у газе́це надрукава́на [напі́сана]

es steht geschríeben… — напі́сана…

5) (für einander, zu D) стая́ць (адзін за аднаго, за каго-н., што-н.)

für j-n, für etw. ~ — руча́цца за каго́-н., за што-н.

6) (zu D) адно́сіцца, ста́віцца (да каго-н., чаго-н.)

7) стая́ць, не ру́хацца; не дзе́йнічаць, не працава́ць

8) быць да тва́ру, падыхо́дзіць, пасава́ць

9) з мадальным адценнем: трэ́ба [мо́жна] чака́ць

es steht zu wünschen — (па)жада́на

~ bléiben* — спыня́цца; застава́цца

~ lássen* — пакі́нуць (на месцы)

álles ~ und líegen lássen* — пакі́нуць усё (рэчы, маёмасць)

10)

séinen Mann ~ — пастая́ць за сябе́

das wird ihm téuer zu ~ kómmen — гэ́та бу́дзе яму́ до́рага каштава́ць

wie steht's, wie geht's? — як ма́ецеся [ма́ешся]

2.

(sich):

hier steht es sich bésser — тут стая́ць ле́пей [зручне́й]

sich müde ~ — стамі́цца ад до́ўгага стая́ння

er steht sich gut — ён ма́е до́бры заро́бак

sich mit j-m gut [schlecht] ~ — [не] ла́дзіць з кім-н.