Tag

m -(e)s, -e дзень

gten ~ ! — до́бры дзень!

lle ~e — штодня́

am [bei] ~e — удзе́нь; днём

ines ~es — аднаго́ ра́зу, адно́йчы

~ für ~ — штодня́, дзень за днём, дзень пры дні

in desen ~en — гэ́тымі дня́мі

von ~ zu ~ — дзень пры дні

den ~ nachhr — на другі́ дзень

(hute) über acht ~еn — (ро́ўна) праз тддзень

den gnzen ~ — уве́сь дзень

~ und Nacht — дзень і ноч, су́ткі

der ~ bricht an [neigt sich] — дзень наступа́е [канча́ецца]

die ~e nhmen zu [nhmen ab] — дні прыбыва́юць [ме́ншаюць, караце́юць]

etw. an den ~ brngen* — праяўля́ць, выяўля́ць што-н.

an den ~ kmmen* — выяўля́цца; выступа́ць, выхо́дзіць

über ~(e) — горн. на паве́рхні

nter ~e — горн. пад зямлёй

~ des Seges — дзень перамо́гі

◊ in bsten ~en — у ро́сквіце сіл

der Jüngste ~ — рэл. дзень Стра́шнага суда́

lle ~e ist kein Snntag — не заўсягды́, як на дзяды́

man soll den ~ nicht vor dem bend lben — ≅ не хвалі́ся се́ўшы, а хвалі́ся з’е́ўшы; не лічы́ кве́тачкі ўве́сну, а лічы́ я́гадкі ўво́сень

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

by

[baɪ]

1.

prep.

1)

а) блі́зка; по́бач, ля

by a river — каля рэ́чкі, блі́зка рэ́чкі

Sit by me — Сядзь каля́ мяне́

б) паўз, мі́ма; за

a path by the river — сьце́жка паўз рэ́чку

We went by the house — Мы прайшлі мі́ма до́му

2) па, праз

by the way —

а) па даро́зе

б) між і́ншым

to go by the bridge — е́хаць (ісьці́) праз мост

3) (тво́рны склон без прыназо́ўніка)

а) to destroy by fire — зьні́шчыць агнём

б) to travel by train — падаро́жнічаць цягніко́м

4) на

а) (пры мно́жаньні, дзяле́ньні або́ падава́ньні паме́раў)

multiply by two — памно́жыць на два

a room five by six metres — пако́й пяць мэ́траў на шэсьць

б) to sell by the pound — прадава́ць на фу́нты

в)

taller by a head — вышэ́йшы на галаву́

larger by half — бо́льшы на пало́ву

5) зго́дна з чым

by agreement — зго́дна з умо́вай

by law — зго́дна з зако́нам

6) каля, не пазьне́й, як

be there by nine o’clock — будзь там каля́ дзявя́тае гадзі́ны

7) у, у ча́се

by day — удзе́нь

by night — уно́чы

8) па

step by step — крок па кро́ку, паступо́ва

little by little — пакрысе́

2.

adv.

1) тут жа, каля́

near by — блі́зка

2) мі́ма, паўз

days gone by — міну́лі дні

A car dashed by — Пране́слася а́ўта

3) набо́к, збо́ку; недалёка

to put something by — пакла́сьці не́шта збо́ку

- by all means

- by and by

- by and large

- by chance

- by oneself

- by the by

- by the way

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)