Verbum

Lében

n -s, -

1) жыццё, існава́нне

ins ~ tréten* — уступа́ць у жыццё

am ~ bléiben* — заста́цца жывы́м

ums ~ kómmen* — загі́нуць

mit dem ~ davónkommen* — вы́ратаваць сваё жыццё

~ und Tréiben — жыццёбыццё

das ~ geníeßen* — мець асало́ду ад жыцця́

sich (D) das ~ leicht máchen — не турбава́цца ні аб чым

am ~ hängen* — любі́ць сваё жыццё

in méinem gánzen ~ — за ўсё сваё жыццё

fürs gánze ~ — на ўсё жыццё

sich (D) das ~ néhmen* — пако́нчыць з сабо́ю, пазба́віць сябе́ жыцця́

~ spéndend — жыватво́рны

~ sprühend — жыццяра́дасны, по́ўны жыцця

2) жыццё, ажыўле́нне, рух

das ~ ist erstórben — жыццё заме́рла

das ~ in die Búde bríngen* — разм. уне́сці ажыўле́нне ў кампа́нію

ins ~ rúfen* — вы́клікаць да жыцця́; ствара́ць (што-н.); пакла́сці пача́так (чаму-н.)

rein

1. a

1) чы́сты, незабру́джаны;

~ hálten* захо́ўваць чысцінр

2) чы́сты, аха́йны;

~ máchen чы́сціць;

~en Tisch máchen пако́нчыць з чым-н.

3) чы́сты, сумле́нны, праўдзі́вы

◊ éine ~e Wéste háben быць не запля́мленым

4) чы́сты, пра́вільны (вымаўленне)

5) чы́сты, без даме́шку;

~er Wein éinschenken гавары́ць шчы́ра [адкры́та]

6) чы́сты, абсалю́тны;

das war ein ~es Glück гэ́та было́ про́ста шча́сце [быў шчаслі́вы вы́падак];

~er Únsinn чы́стая лухта́, глу́пста

7) ins Réine schréiben* піса́ць на́чыста;

etw. ins Réine bríngen* вы́ясніць што-н.;

mit etw. (D) im Réinen sein цсна прадстаўля́ць сабе́ што-н.

2. adv

1) чы́ста;

álles ~ áufessen* з’е́сці ўсё на́чыста

2) до́бра, чы́ста (працаваць)

3) разм. зусі́м, ца́лкам;

~ gar nichts зусі́м [ ро́ўна] нічо́га

Strich

m -(e)s, -e

1) ры́са, штрых; паласа́

éinen ~ zíehen* — праве́сці ры́су

éinen Strich durch etw. máchen — скасава́ць [перакрэ́сліць] што-н.

j-m éinen ~ durch die Réchnung máchen — разла́джваць [касава́ць] чые́-н. пла́ны

éinen ~ drúnter máchen — падве́сці ры́су, паста́віць кро́пку, пако́нчыць з чым-н.

2) паласа́

ein ~ Wald — паласа́ ле́су

3) праця́жнік

4) пералёт (птушак)

5) ворс (сукна)

◊ j-m gégen den ~ über das Fell fáhren* — пагла́дзіць каго́-н. супро́ць шэ́рсці

j-n auf dem ~ háben — мець зуб на каго́-н.

das geht mir gégen den ~ — гэ́та паруша́е мае́ пла́ны, гэ́та мне не да спадо́бы

éinen ~ háben — быць нападпі́тку [пад му́хай]; быць прыдуркава́тым

auf den ~ géhen* — разм. пайсці́ на пане́ль, заня́цца прастыту́цыяй

nach ~ und Fáden — як ма́е быць, грунто́ўна

Wáffe

f -, -n

1) збро́я, узбрае́нне

blánke ~ — хало́дная збро́я

~n an Bord — карабе́льная збро́я

atomáre ~n — а́тамная збро́я

automátische ~n — аўтаматы́чная збро́я

hérkömmliche [konventionélle] ~n — звыча́йная збро́я

nukleáre [thermonukleáre] ~n — я́дзерная [тэрмая́дзерная] збро́я

schwére ~n — ця́жкая (пяхо́тная) збро́я

~n und Gerät — вайск. баява́я тэ́хніка

~ mit éingraviertem Námenszug — імянна́я збро́я

~n führen — змага́цца (са збро́яй у рука́х)

die ~n strécken [níederlegen] — скла́сці збро́ю, зда́цца, капітулі́раваць

mit den ~n klírren — бра́згаць збро́яй

únter die ~n tréten* — стаць пад ружжо́

von der ~ Gebráuch máchen — пусці́ць у ход [прымяні́ць] збро́ю

von den ~n stárrend — ≅ узбро́ены да зубо́ў

zu den ~n gréifen* — хапа́цца за збро́ю, падня́ць збро́ю

die ~ aus der Hand schlágen* — абяззбро́іць каго́-н., вы́біць збро́ю з рук у каго́-н.

die ~ gégen sich (A) selbst kéhren [wénden*] — пако́нчыць з сабо́ю, павярну́ць збро́ю супро́ць само́га сябе́

2) перан. збро́я

die géistige ~ — ідэалагі́чная зброя

3) род во́йскаў

Welt

f -, -en

1) свет

die gróße ~ — вялі́кі свет, вышэ́йшае грама́дства

die Álte ~ — Стары́ свет

die Néue ~ — Но́вы свет

am Énde der ~ — на краі́ све́ту

durch die wéite ~ zíеhen* — вандрава́ць па бе́ламу све́ту

sich in der Welt úmsehen* — паглядзе́ць свет

zur ~ kómmen*, das Licht der ~ erblícken — з’яві́цца на свет, нарадзі́цца

Kínder zur ~ bríngen*, Kínder in [auf] die ~ sétzen — нараджа́ць [пуска́ць] дзяце́й на свет

j-n, etw. aus der ~ scháffen — пако́нчыць з кім-н., чым-н., ліквідава́ць, зні́шчыць каго́-н., што-н., адпра́віць каго́-н. на той свет

aus der ~ géhen* — паме́рці

um álles in der ~! — дзе́ля ўсяго́ свято́га!

um nichts auf der ~! — ні за што на све́це; ні ў цкім вы́падку

2)

álle ~, die gánze ~ — уве́сь свет, усе́ лю́дзі

wie in áller ~? — і як то́лькі?

3)

es wird die ~ nicht kósten! — гэ́та не бу́дзе до́рага каштава́ць!

das ist nicht álle ~ wie viel — гэ́та не так ужо́ мно́га