мундзі́р, -а, мн. -ы, -аў, м.

Ваеннае або цывільнае форменнае адзенне.

Парадны м.

|| памянш. мундзі́рчык, -а, мн. -і, -аў, м.

|| прым. мундзі́рны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

мундзі́р м. мунди́р;

◊ го́нар ~ра — честь мунди́ра;

бу́льба ў ~рах — карто́фель (карто́шка) в мунди́ре

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

мундзір

т. 11, с. 25

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

мундзі́р, ‑а, м.

Ваеннае або цывільнае форменнае адзенне. Быў выхадны дзень, салдатам далі звальненне. Ішлі вясёлыя, у парадных мундзірах. Хомчанка. Памешчыкі лёгка мянялі свае фракі і сурдуты на чыноўніцкія мундзіры. «Полымя».

•••

Бульба ў мундзірах гл. бульба.

[Ням. Montur, ад фр. monture — забеспячэнне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

мундзі́р м спец Unifórm f -, -en, Díenstkleidung f -, -en; Wáffenrock m -(e)s, -röcke (вайск уст)

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

мундзі́р

(рус. мундир < ням. Montur, ад фр. monture = забеспячэнне)

ваеннае або цывільнае форменнае адзенне (для верхняй часткі цела).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

Мундзі́р ’ваеннае або цывільнае форменнае адзенне’, мундзяры́ ’бульба, звараная ў лушпайках’ (ТСБМ, Бяльк., Касп., Вешт., Сл. ПЗБ). З рус. мовы (Крукоўскі, Уплыў, 79), у якой мундир у XVIII ст. запазычана з франц. monture ’забеспячэнне’, магчыма, і з ням. Mundierung ’тс’ (Фасмер, 3, 9–10, параўн. с.-в.-ням. muntieren ’забяспечваць, рыхтаваць, збіраць (у дарогу), узбройваць’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

пара́дны, -ая, -ае.

1. Прызначаны для парада, для ўрачыстых выпадкаў; святочны.

Парадная форма.

П. мундзір.

2. Пра ўваход: пярэдні, галоўны.

Парадныя дзверы.

П. ход.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

аксельба́нт, -а, М -нце, мн. -ы, -аў, м.

Наплечны шнур на мундзір (у генералаў, афіцэраў генеральнага штаба, штабных афіцэраў і ад’ютантаў розных рангаў у некаторых арміях).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

мундзі́рчык, ‑а, м.

Памянш.-ласк. да мундзір.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)