Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 8-е выданне (правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

взяток

муж. с.-х. ношка, -кі жен.

взяточник

хабарнік, -ка муж.

взяточница

хабарніца, -цы жен.

взяточничать

несовер. разг. браць хабар

взяточнический

хабарніцкі

взяточничество

хабарніцтва, -ва ср.

взятый

узяты

взять

совер. в разн. знач. узяць

(охватить — о чувствах ещё) агарнуць, ахапіць, апанаваць

взять палку в руку — узяць палку ў руку

взять за руку — узяць за руку

взять тему для диссертации — узяць тэму для дысертацыі

взять с собой детей — узяць з сабой дзяцей

взять мальчика на воспитание — узяць хлопчыка на выхаванне

взять в солдаты уст. — узяць у салдаты

взять штраф — узяць штраф

взять город — узяць горад

взять власть в свои руки — узяць уладу ў свае рукі

взять хитростью — узяць хітрасцю (хітрыкамі)

взять живьём — узяць жыўцом

взять слово (с кого) — узяць слова (з каго)

взял страх — узяў (агарнуў, ахапіў, апанаваў) страх

взять хлеба в магазине — узяць хлеба ў магазіне

сколько он взял за работу? — колькі ён узяў за работу

это дерево нож не возьмёт — гэтага дрэва нож не возьме

взять высоту — узяць вышыню

взять на учёт — узяць на ўлік

рыба взяла — рыба ўзяла

взять лошадь на уздечку — узяць каня на аброць

взять жену — узяць жонку

взять ответственность на себя — узяць адказнасць на сябе

взять под защиту — узяць пад абарону

взять в рот — узяць у рот

взять аккорд — узяць акорд

высоко взял (о пении) — высока ўзяў

взять влево — узяць улева

взять направление — узяць кірунак (напрамак)

взять под руку — узяць пад руку

взять на заметку — узяць пад увагу

взять в скобки — узяць у дужкі

он взял да и сделал — ён узяў ды і зрабіў

а я возьми да и скажи ему — а я ўзяў ды сказаў яму

с чего ты взял? — адкуль ты ўзяў?

наша взяла! — наша ўзяло!

ни дать ни взять — якраз, як дзве кроплі вады

взять верх — узяць верх

взять своё — узяць сваё

взять курс — узяць курс

взять прицел — узяць прыцэл

взять взаймы — пазычыць

взяло за сердце — узяло за сэрца

взять себя в руки — узяць сябе ў рукі

взять за правило — узяць за правіла

взять быка за рога — узяць быка за рогі

взять за душу — узяць за душу

взять в работу — узяць у работу

взять за живое — узяць за жывое

взять грех на душу — узяць грэх на душу

взять за жабры — узяць за жабры

взять голыми руками — узяць голымі рукамі

взять инициативу — узяць ініцыятыву

взять в переплёт — узяць у пераплёт

взять на мушку — узяць на мушку

взять под козырёк — узяць пад казырок

взять с бою — узяць з бою (боем)

взять в клещи — узяць у абцугі

взять в оборот — узяць у работу

взять в толк — дабраць розуму, зразумець

взять за горло — узяць за горла

взять на поруки — узяць на парукі

взять на буксир — узяць на буксір

взять на себя смелость — асмеліцца

чёрт возьми! — каб яго (яе, іх) чорт узяў!

взяться

в разн. знач. узяцца, мног. пабрацца

(добровольно — ещё) падрадзіцца

взяться за руки — узяцца (пабрацца) за рукі

взяться за дверную ручку — узяцца за дзвярную ручку

взяться за перо — узяцца за пяро

взяться за работу — узяцца за работу

он взялся выполнить задание досрочно — ён узяўся (падрадзіўся) выканаць заданне датэрмінова

откуда у него силы взялись? — адкуль у яго сілы ўзяліся?

взяться за кого — узяцца за каго

откуда ни возьмись — ні адсюль, ні адтуль

взяться за ум — узяцца за розум

взяться за голову — узяцца (схапіцца) за галаву

взялся за гуж, не говори, что не дюж посл. — узяўся за гуж, не кажы, што не дуж