Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

...гадзінны, ‑ая, ‑ае.

Другая састаўная частка складаных слоў, якая абазначае: разлічаны на столькі гадзін, колькі паказана ў першай частцы; назначаны на пэўную гадзіну дня або ночы. Сямігадзінны рабочы дзень. Пяцігадзінны кінасеанс.

...гадовы, ‑ая, ‑ае.

Другая састаўная частка складаных слоў, якая абазначае: роўны столькім гадам, колькі паказана ў першай частцы, напрыклад: аднагадовы, пяцігадовы, шматгадовы.

...галовы, ‑ая, ‑ае.

Другая састаўная частка складаных слоў, якая ужываецца ў значэннях: а) з такой галавой (у 1 знач.), характарыстыка якой даецца ў першай частцы, напрыклад: светлагаловы, чорнагаловы; б) з такой колькасцю галоў (у 1 знач.), якая названа ў першай частцы, напрыклад: трохгаловы, шматгаловы.

...галосы, ‑ая, ‑ае.

Другая састаўная частка складаных слоў, якая абазначае: а) з такім голасам, які паказваецца ў першай частцы, напрыклад: звонкагалосы, рознагалосы; б) з такой колькасцю галасоў, якая названа ў першай частцы, напрыклад: двухгалосы, шматгалосы.

...гонны, ‑ая, ‑ае.

Другая састаўная частка складаных слоў, якая абазначае: такі, што садзейнічае выдзяленню чаго‑н., названага ў першай частцы слова, напрыклад: глістагонны, патагонны.

...градусны, ‑ая, ‑ае.

Другая састаўная частка складаных слоў, якая абазначае: мае такую колькасць градусаў, якая названа ў першай частцы, напрыклад: дзесяціградусны, саракаградусны.

...грамовы, ‑ая, ‑ае.

Другая састаўная частка складаных слоў, першая частка якіх з’яўляецца лічэбнікам і абазначае: у столькі грамаў, колькі паказвае лічэбнік; напрыклад: дзесяціграмовы, двухсотграмовы.

...граф, ‑а, м.

Другая састаўная частка складаных слоў, што абазначае: а) які займаецца апісаннем прадмета, паказанага ў першай частцы, напрыклад: бібліёграф, этнограф; б) які займаецца графічным узнаўленнем з дапамогай сродкаў, паказаных у першай частцы, напрыклад: пітограф, фатограф; в) які запісвае тое, што паказана ў першай частцы (пра апараты і інш.), напрыклад: сейсмограф, фанограф.

[Ад грэч. graphō — пішу.]

...графія, ‑і, ж.

Другая састаўная частка складаных слоў, якія абазначаюць: а) назвы навук, што апісваюць прадмет, паказаны ў першай частцы слова, напрыклад: геаграфія, лексікаграфія, этнаграфія; б) назвы розных кідаў графічнай перадачы чаго‑н. спосабам, паказаным у першай частцы, а таксама тых прадпрыемстваў, у якіх скарыстоўваюцца названыя спосабы, напрыклад: літаграфія, ксілаграфія.

[Ад грэч. graphō — пішу.]

г, нескл., н.

1. Чацвёртай літара беларускага алфавіта, якая мае назву «гэ». Вялікае Г. Напісаць г.

2. Звонкі, заднеязычны, фрыкатыўны зычны гук.