Verbum

...бальны, ‑ая, ‑ае.

Другая састаўная частка складаных слоў, якая абазначае: роўны столькім балам, колькі паказвае першая частка гэтых слоў, напрыклад: пяцібальны, дзевяцібальны.

б ¹, нескл., н.

1. Другая літара беларускага алфавіта, якая мае назву «бэ». Малое б. ▪ Хто сказаў а, той павінен сказаць і б. Прыказка.

2. Выбухны, звонкі, губна-губны зычны гук. Звонкае б.

б ²,

гл. бы ¹.

баабаб, ‑а і ‑у, м.

1. ‑а. Гіганцкае трапічнае лісцевае дрэва сямейства бамбаксавых. / ‑у. у знач. зб. Пасадка баабабу.

2. ‑у. толькі адз. Драўніна гэтага дрэва.

баабабавы, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да баабаба (у 1 знач.). Баабабавыя плады. // Зроблены з баабабу. Баабабавае валакно.

баба ¹, ‑ы, ж.

1. Матчына або бацькава маці. Хто бабе не ўнук? Прыказка.

2. Старая жанчына наогул. Пачулі дзед з бабаю грукат, выбеглі ў сенцы. Якімовіч.

3. Разм. Замужняя жанчына. Шнуруюць бабы і дзяўчаты І кантралююць мох узняты. Колас. // Разм. Жанчына наогул. [Цёця Каця:] Пляцеш ты абы-што. Думаеш, калі я баба, дык ужо і паверу ўсякаму глупству. Крапіва. Тэкля любіла хадзіць па суседзях — вельмі гутарлівая баба была. Бядуля. // Разм. Жонка. Мікітава баба, падсухая, белабрысая Стэпка з хітрымі, як у Сцяпана, вачыма сядзела ў перадку. Брыль.

4. Разм. уст. Тое, што і бабка ¹ (у 3 знач.). За бабу была Аўдоцця, а за куму Настулька. Крапіва.

5. перан. Разм. іран. Пра цікаўнага, балбатлівага або з нерашучым характарам мужчыну. Тут на платформу ўзляцела Дзяўчына: — Бачылі? Баба ты, а не мужчына! Смагаровіч.

•••

Каменная баба — старажытны статуй з каменю.

Снегавая баба — злепленая з снегу чалавечая фігура.

Агонь-баба — энергічная жанчына.

Баба-яга — а) у казках славянскіх народаў — злая вядзьмарка; б) пра злую, старую жанчыну.

Базарная баба — сварлівая, грубая жанчына.

Бой-баба — мажная, з шумлівым характарам жанчына.

Хват-баба — увішная, заўзятая ў працы жанчына.

баба ², ‑ы, ж.

Ручная або механічная прылада для забівання паляў і для іншых мэт.

баба ³, ‑ы, ж.

Тое, што і бабка ² (у 3 знач.).

баба ⁴, ‑ы, ж.

Тое, што і бабка ² (у 4 знач.).

бабах, выкл.

1. Ужываецца гукапераймальна для абазначэння моцнага грукату ад выбуху, стрэлу, падзення чаго‑н. цяжкага. «Бах! Бабах!» Гэта ўжо стралялі з вінтовак. Хомчанка.

2. у знач. вык. Разм. Ужываецца ў знач. дзеясл. «бабахнуць», «бабахнуцца», «бабахаць». Мядзведзь ілбом у борць Бабах. Барадулін.

бабаханне, ‑я, н.

Дзеянне паводле дзеясл. бабахаць — бабахнуць (у 1, 2 знач.), а таксама гукі гэтага дзеяння.

бабахаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да бабахнуць (у 1, 2 знач.).

бабахкаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

Разм. Тое, што і бабахаць.

бабахнуцца, ‑нуся, ‑нешся, ‑нецца; зак.

Разм. Зваліцца адкуль‑н. з шумам; упасці. Бабахнуцца з страхі. ▪ Але Дзяніс, калі нахілілася дрэва, забыўся на бацькаву параду. Пабег якраз у той бок, куды мелася бабахнуцца дрэва. Чыгрынаў.