Каралеўства ўсходніх франкаў 3/439

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

ГРАМАДЗЯ́НСКАЕ ЎПРАЎЛЕ́ННЕ ЎСХО́ДНІХ ЗЯМЕ́ЛЬ

(Zarząd Cywilny ziem Wshodnich),

орган улады пры Гал. камандаванні польск. арміі на занятай ёю тэр. Беларусі і Літвы ў 1919—20. Пачало фарміравацца ў адпаведнасці з дэкрэтам нач. Польскай дзяржавы Ю.Пілсудскага ад 8.2.1919. Рада міністраў Польшчы 8.3.1919 ператварыла Літ.-Бел. дэпартамент Мін-ва замежных спраў у Дэпартамент па справах Усх. зямель на чале з грамадз. камісарам Л.Калянкоўскім; у час наступлення на Вільню (лют. 1919) ген. камісарам назначаны Е.Асмалоўскі. Упраўленне размяшчалася ў Вільні, мела ў Варшаве прадстаўніцтва на чале з графам С.М.Касакоўскім. Адм. прастора «Усх. зямель» падзялялася на 3 акругі: Віленскую, Брэсцкую, Валынскую, пасля захопу Мінска (жн. 1919) утворана і Мінская акруга. Акругі падзяляліся на паветы на чале са старастамі. Адміністрацыя ўпраўлення камплектавалася ў асн. з мясц. палякаў, пераважна нацыянал-дэмакр. арыентацыі. Летам 1920, разам з адступаючым польск. войскам, упраўленне эвакуіравалася ў г. Быдгашч, дзе спыніла сваё існаванне.

В.С.Талстой.

т. 5, с. 389

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

паўно́чна-ўсхо́дні

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. паўно́чна-ўсхо́дні паўно́чна-ўсхо́дняя паўно́чна-ўсхо́дняе паўно́чна-ўсхо́днія
Р. паўно́чна-ўсхо́дняга паўно́чна-ўсхо́дняй
паўно́чна-ўсхо́дняе		 паўно́чна-ўсхо́дняга паўно́чна-ўсхо́дніх
Д. паўно́чна-ўсхо́дняму паўно́чна-ўсхо́дняй паўно́чна-ўсхо́дняму паўно́чна-ўсхо́днім
В. паўно́чна-ўсхо́дні (неадуш.)
паўно́чна-ўсхо́дняга (адуш.)		 паўно́чна-ўсхо́днюю паўно́чна-ўсхо́дняе паўно́чна-ўсхо́днія (неадуш.)
паўно́чна-ўсхо́дніх (адуш.)
Т. паўно́чна-ўсхо́днім паўно́чна-ўсхо́дняй
паўно́чна-ўсхо́дняю		 паўно́чна-ўсхо́днім паўно́чна-ўсхо́днімі
М. паўно́чна-ўсхо́днім паўно́чна-ўсхо́дняй паўно́чна-ўсхо́днім паўно́чна-ўсхо́дніх

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

паўднё́ва-ўсхо́дні

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. паўднё́ва-ўсхо́дні паўднё́ва-ўсхо́дняя паўднё́ва-ўсхо́дняе паўднё́ва-ўсхо́днія
Р. паўднё́ва-ўсхо́дняга паўднё́ва-ўсхо́дняй
паўднё́ва-ўсхо́дняе		 паўднё́ва-ўсхо́дняга паўднё́ва-ўсхо́дніх
Д. паўднё́ва-ўсхо́дняму паўднё́ва-ўсхо́дняй паўднё́ва-ўсхо́дняму паўднё́ва-ўсхо́днім
В. паўднё́ва-ўсхо́дні (неадуш.)
паўднё́ва-ўсхо́дняга (адуш.)		 паўднё́ва-ўсхо́днюю паўднё́ва-ўсхо́дняе паўднё́ва-ўсхо́днія (неадуш.)
паўднё́ва-ўсхо́дніх (адуш.)
Т. паўднё́ва-ўсхо́днім паўднё́ва-ўсхо́дняй
паўднё́ва-ўсхо́дняю		 паўднё́ва-ўсхо́днім паўднё́ва-ўсхо́днімі
М. паўднё́ва-ўсхо́днім паўднё́ва-ўсхо́дняй паўднё́ва-ўсхо́днім паўднё́ва-ўсхо́дніх

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

царкоўнаславя́нскі, -ая, -ае.

Які мае адносіны да набажэнскай пісьменнасці ўсходніх і паўднёвых славян.

Царкоўнаславянская мова.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

аргама́к, -а, мн. -і, -аў, м.

Старажытная назва ўсходніх пародзістых верхавых коней.

|| прым. аргама́чны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

фане́тыка, -і, ДМ -тыцы, ж.

1. Раздзел мовазнаўства, які вывучае гукі мовы.

Эксперыментальная ф.

2. Гукавы склад мовы.

Ф. ўсходніх гаворак.

|| прым. фанеты́чны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

цёця, -і, мн. -і, -яў, ж.

1. Зварот, галоўным чынам дзяцей, да дарослай жанчыны.

2. (з вялікай літары). Багіня ўрадлівасці і дабрабыту ў міфалогіі ўсходніх славян.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

аргама́к, ‑а, м.

Старадаўняя назва ўсходніх пародзістых верхавых коней.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ка́пішча, ‑а, н.

Культавае збудаванне ўсходніх і прыбалтыйскіх славян язычніцкага перыяду.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)