інтарэ́с

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. інтарэ́с інтарэ́сы
Р. інтарэ́су інтарэ́саў
Д. інтарэ́су інтарэ́сам
В. інтарэ́с інтарэ́сы
Т. інтарэ́сам інтарэ́самі
М. інтарэ́се інтарэ́сах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

інтарэ́с, -у, мн. -ы, -аў, м.

1. мн. Патрэбы, імкненні, мэты, неабходнасць у чым-н.

Эканамічныя інтарэсы дзяржавы.

2. Карысць, сэнс, выгода.

Няма ніякіх інтарэсаў ехаць туды.

3. Асаблівая ўвага, цікавасць, якія праяўляюцца да каго-, чаго-н.

Вялікі і. да ўсяго новага.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

інтарэ́с, -су (мн. інтарэ́сы) м.

1. (внимание) интере́с;

праяўля́ць вялі́кі і. да спра́вы — проявля́ть большо́й интере́с к де́лу;

2. чаще мн. (потребности, запросы, стремления) интере́сы;

абаро́на дзяржа́ўных ~саў — защи́та госуда́рственных интере́сов;

сын жыў сваі́мі ~самі — сын жил свои́ми интере́сами;

3. (польза, нужда) интере́с;

у на́шых ~сах — в на́ших интере́сах;

няма́ нія́кага ~су е́хаць туды́ — нет никако́го интере́са (никако́й нужды́) е́хать туда́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

інтарэ́с, ‑у, м.

1. Увага, цікавасць, якія праяўляюцца да каго‑, чаго‑н. Каб выклікаць у Лаўрэна Карпавіча інтарэс, пачаў [Павел расказваць] аб сваім дзяцінстве. Гроднеў. // Тое, што прыцягвае ўвагу; што‑н. цікавае, займальнае. У сяле не меней інтарэсу. Многа спраў чакае вашых рук. Прануза.

2. звычайна мн. (інтарэ́сы, ‑аў). Імкненні, мэты. Эканамічна, сацыяльна і духоўна разняволены сучасны селянін жыве тымі ж ідэаламі, тымі ж інтарэсамі, што і ўвесь савецкі народ. Машэраў. [Паходня і Марынка] жылі рознымі інтарэсамі і, здавалася, не заўважалі адно аднаго. Хадкевіч.

3. звычайна мн. (інтарэ́сы, ‑аў). Патрэбы, імкненні, неабходнасць у чым‑н. Класавыя інтарэсы. Інтарэсы грамадства. // Разм. Дзелавая патрэба, інтэрас (у 1 знач.). — Скажыце, ці можна будзе, назад едучы, да вас заглянуць... інтарэс у мяне ёсць... Гурскі.

4. Карысць, сэнс. Навуковы інтарэс. Практычны інтарэс. □ — Вялікі то мне інтарэс гібець тут з вамі... Лынькоў.

•••

Пры сваіх інтарэсах — у тым самым становішчы, з тым, што мелася (астацца, застацца і пад.).

[Ад лац. interest — мае значэнне, важна.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

інтарэс

т. 7, с. 277

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

інтарэ́с м

1. Intersse n -s, -n;

выяўля́ць інтарэ́с sich interessert zigen, Intersse zigen (да чаго an D);

вы́клікаць інтарэ́с Intersse hervrrufen*;

2. мн:

інтарэ́сы Interssen pl, [Belnge pl];

жыццёвыя інтарэ́сы lbenswichtige Interssen;

агу́льныя інтарэ́сы die geminsamen Interssen [Belnge];

агу́льнасць інтарэ́саў Interssengemeinschaft f -;

кро́ўныя інтарэ́сы r¦eigenste Interssen;

захо́ўваць чые-н інтарэ́сы j-s Interssen whrnehmen*;

гэ́та ў ва́шых інтарэ́сах das liegt in hrem Intersse;

3. разм (карысць, сэнс) Sinn m -(e)s, -e, Intersse n -s, -n; гл тс інтэрас

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

інтарэ́с

(польск. interes, ад с.-лац. interesse)

1) цяга да чаго-н., зацікаўленасць чым-н. (напр. і. да літаратуры);

2) карысць, выгада; патрэбнасць (напр. практычны і.).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

Інтарэ́с ’увага, цікавасць да каго-, чаго-н.’, ’імкненні, мэты; патрэбы’, ’карысць, сэнс’ (ТСБМ, Касп.), интэре́съ ’справа, патрэба’ (Нас.), інтэ́рас ’справа, дзелавая патрэба’, ’занятак гандлем; крама’ (ТСБМ), ’выгадная справа’ (Шат.), ’зацікаўленасць’ (Касп.). Ст.-бел. интересъ ’карысць, здзелка’ (1568 г.) запазычана з польск. interes; интересоватисе ’займацца фінансавай справай, старацца’ (1686 г.) < польск. interesować się (Булыка, Лекс. запазыч., 80, 81). Польск. interesінтарэс, зацікаўленасць’, ’справа’, ’гандлёвая справа’, ’карысць’ праз ням. Interesse узыходзіць да с.-лац. interesse ’мець важнае значэнне’, ’прымаць удзел’ (субстантыў ужываўся як юрыдычны тэрмін, адкуль значэнне ’выгада, карысць’), гл. Слаўскі, 1, 464. У рускую мову слова трапіла ў Пятроўскую эпоху праз польскую ці нямецкую з першапачатковым значэннем ’выгада, справа, карысць’ (Шанскі, 2, I, 97–98; Фасмер, 2, 136); значэнне ’ўвага, зацікаўленасць; займальнасць’ (1777 г.) пад уплывам франц. intérêt (Біржакова, Очерки, 261, 364). Бел. інтэ́рас паказвае на польскую крыніцу (параўн. семантыку, націск). Форма інтарэ́с замацавалася пад уплывам рускай мовы.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

інтарэ́с

(польск. interes, ад с.-лац. interesse)

1) цяга да чаго-н., зацікаўленасць чым-н. (напр. і. да літаратуры);

2) карысць, выгада; патрэбнасць (напр. практычны і.).

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

прыцяга́льны, -ая, -ае (кніжн.).

Які вабіць да сябе, выклікае інтарэс.

Прыцягальная сіла музыкі.

|| наз. прыцяга́льнасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)