Verbum

анлайнавы слоўнік

Уласныя імёны 10/464

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

уласныя імёны

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

імя́

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, ніякі род, рознаскланяльны

	адз.	мн.
Н.	імя́	імёны і́мі
Р.	імя́ і́мені	імёнаў імён і́мяў
Д.	і́мю і́мені	імёнам і́мям
В.	імя́	імёны і́мі
Т.	і́мем і́менем	імёнамі і́мямі
М.	і́мі і́мені	імёнах і́мях

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

анама́стыка, -і, ДМ -тыцы, ж. (спец.).

1. Сукупнасць уласных імён мовы.

2. Раздзел мовазнаўства, які вывучае ўласныя імёны.

|| прым. анамасты́чны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

імянны́, -а́я, -о́е.

Памечаны імем уладальніка; выдадзены на чыё-н. імя; імя каго-н.

І. гадзіннік.

Імянная стыпендыя.

○

Імянны спіс — спіс, у якім пералічваюцца прозвішчы і імёны якіх-н. асоб.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

скрыжа́ль, -і, мн. -і, -ей і -яў, ж.

1. Дошка з напісаным на ёй свяшчэнным тэкстам.

2. перан., звычайна мн., -ей. Пра тое, што захоўвае, куды занесены памятныя даты, падзеі, імёны і пад.

Падзеі засведчаны на скрыжалях гісторыі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

АНТРАПАНІ́МІКА

(ад антрапа... + грэч. onyma імя),

раздзел анамастыкі, які вывучае ўласныя імёны людзей.

т. 1, с. 392

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

анама́стыка, ‑і, ДМ ‑тыцы, ж.

1. Сукупнасць уласных імён мовы.

2. Раздзел мовазнаўства, які вывучае ўласныя імёны.

[Ад грэч. onomastikē — які адносіцца да наймення.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

спачы́ць, ‑чну, ‑чнеш, ‑чне; ‑чнём, ‑чняце; зак.

1. Правесці некаторы час адпачываючы, аднавіць свае сілы ў адпачынку. Я вярнуся спачыць пасля цяжкіх дарог... Таўбін. На аселіцы.. [сябры] ўгледзелі сцірту саломы. Тут і засталіся спачыць. Кухараў. // Разм. Паспаць; аднавіць сілы сном. А там горац, пакінуўшы [статак], Лёг на ўзвышшы спачыць да зары. Гурло.

2. перан. Высок. Памерці, супакоіцца. Не будуць дзеткі Знаць, дзе татка іх спачыў. Колас. Імёны, імёны, імёны... Хто ўчора спачыў, хто даўно... Чэрня.

•••

Спачыць на лаўрах — задаволіўшыся дасягнутым, спыніць работу, дзейнасць і пад.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сіно́дзік, ‑а, м.

У праваслаўнай царкве — кніжка, у якую запісваюцца імёны памёршых для памінання іх у час набажэнства; памінальная кніга.

[Ад грэч. synodikos — спадарожнае.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)