ідэальная вадкасць

т. 7, с. 169

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ідэа́льны, -ая, -ае.

1. Які адпавядае ідэалу, узвышаны, незямны.

Ідэальныя ўзаемаадносіны.

2. Вельмі добры, дасканалы, узорны.

Ідэальная сям’я.

Ідэальная цішыня.

|| наз. ідэа́льнасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ідэа́льны, ‑ая, ‑ае.

1. У філасофіі — які існуе толькі ў свядомасці, у ідэях, ва ўяўленні.

2. Які адпавядае ідэалу; узвышаны, незямны. [Праекты] былі залішне прыгожыя і ідэальныя і зусім не лічыліся з магчымасцямі часу і людзей. Карпаў.

3. Разм. Вельмі добры, дасканалы, узорны. Ідэальная машына. Ідэальная сям’я. Ідэальныя ўмовы. Ідэальная чысціня. □ — У яго вачах — вы ідэальны чалавек... Ён хваліць вас заўсёды. Гартны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

unbeatable [ʌnˈbi:təbl] adj. неперамо́жны; недася́жны;

unbeatable value ідэа́льная кашто́ўнасць

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

ідэа́льны

прыметнік, якасны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. ідэа́льны ідэа́льная ідэа́льнае ідэа́льныя
Р. ідэа́льнага ідэа́льнай
ідэа́льнае		 ідэа́льнага ідэа́льных
Д. ідэа́льнаму ідэа́льнай ідэа́льнаму ідэа́льным
В. ідэа́льны (неадуш.)
ідэа́льнага (адуш.)		 ідэа́льную ідэа́льнае ідэа́льныя (неадуш.)
ідэа́льных (адуш.)
Т. ідэа́льным ідэа́льнай
ідэа́льнаю		 ідэа́льным ідэа́льнымі
М. ідэа́льным ідэа́льнай ідэа́льным ідэа́льных

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

бо́ска-ідэа́льны

прыметнік, якасны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. бо́ска-ідэа́льны бо́ска-ідэа́льная бо́ска-ідэа́льнае бо́ска-ідэа́льныя
Р. бо́ска-ідэа́льнага бо́ска-ідэа́льнай
бо́ска-ідэа́льнае		 бо́ска-ідэа́льнага бо́ска-ідэа́льных
Д. бо́ска-ідэа́льнаму бо́ска-ідэа́льнай бо́ска-ідэа́льнаму бо́ска-ідэа́льным
В. бо́ска-ідэа́льны (неадуш.)
бо́ска-ідэа́льнага (адуш.)		 бо́ска-ідэа́льную бо́ска-ідэа́льнае бо́ска-ідэа́льныя (неадуш.)
бо́ска-ідэа́льных (адуш.)
Т. бо́ска-ідэа́льным бо́ска-ідэа́льнай
бо́ска-ідэа́льнаю		 бо́ска-ідэа́льным бо́ска-ідэа́льнымі
М. бо́ска-ідэа́льным бо́ска-ідэа́льнай бо́ска-ідэа́льным бо́ска-ідэа́льных

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

Ideál

n -s, -e ідэа́л

ein ~ an Schönheit — ідэа́льная прыгажо́сць

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

во́браз, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. У філасофіі: вынік і ідэальная форма адлюстравання прадметаў і з’яў матэрыяльнага свету ў свядомасці чалавека.

2. Выгляд, аблічча, якія ўзнікаюць у памяці, ва ўяўленні.

В. маці.

3. Жывое, нагляднае ўяўленне аб кім-, чым-н.

Светлыя вобразы будучага.

4. У мастацтве: абагульненае мастацкае адлюстраванне рэчаіснасці, увасобленае ў форму канкрэтнай індывідуальнай з’явы.

Паэт мысліць вобразамі.

5. У мастацкім творы: тып, характар, створаны пісьменнікам, мастаком, артыстам.

Вобразы рамана.

Артыст увайшоў у в. (ужыўся ў ролю). Стварыць в. рабочага.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

БІЯСФЕ́РНЫ ЗАПАВЕ́ДНІК,

асабліва ахоўны ўчастак біясферы, амаль не зменены ці слаба зменены пераўтваральнай дзейнасцю чалавека. Выкарыстоўваецца як фонавы запаведна-эталонны аб’ект для вывучэння агульнабіясферных, рэгіянальных і лакальных прыродных працэсаў (уключаючы назіранні за іх антрапагеннымі зменамі). Уваходзіць у сістэму глабальнага маніторынгу. Ствараюцца паводле навук. міжнар. праграмы ЮНЕСКА «Чалавек і біясфера» для даследавання эвалюцыі экасістэм. У свеце каля 300 біясферных запаведнікаў (1995), якія размешчаны ў найб. характэрных экасістэмах розных біягеаграфічных правінцый.

Прынцыповая схема біясфернага запаведніка складаецца з абсалютна ахоўнай тэр. — ядра, вакол якога вылучаюцца буферная зона, потым зона звычайнага, але строга рацыянальнага гасп. выкарыстання тэрыторыі. Тэарэтычна біясферныя запаведнікі павінны існаваць як прыродныя самарэгулёўныя сістэмы, таму звычайна займаюць вял. плошчы (дзесяткі тысяч квадратных кіламетраў) і экалагічна адасоблены ад суседніх экасістэм. Для геагр. зоны, да якой належыць Беларусь, дапушчальныя плошчы біясферных запаведнікаў 50—100 тыс. га, ідэальная — да 250 тыс. га. З 1978 існуе Бярэзінскі біясферны запаведнік.

Я.В.Малашэвіч.

т. 3, с. 178

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)