«БЕЛАРУ́СЬ У ЭПО́ХУ КАПІТАЛІ́ЗМУ»,
«Белоруссия в эпоху капитализма», зборнік дакументаў і матэрыялаў па гісторыі Беларусі 1861—1900. Падрыхтаваны Гал. архіўным упраўленнем пры СМ БССР і Ін-там гісторыі АН БССР (т. 1—2, Мн., 1983—90). Дакументы для зборніка выяўлены ў архівах, большасць надрукавана ўпершыню. Змяшчае каментарыі, прадметна-тэматычныя і геагр. паказальнікі, крыніцы, пералік не ўключаных дакументаў.
1-ы том «Развіццё капіталізму ў сельскай гаспадарцы Беларусі» ўключае матэрыялы пра падрыхтоўку і правядзенне рэформы 1861, адмену прыгоннага права, становішча сялян Беларусі да і пасля рэформы, пра класавую барацьбу, зараджэнне і развіццё капіталіст. адносін у вёсцы. У 2-м томе «Развіццё капіталізму ў прамысловасці, становішча прамысловых рабочых і рабочы рух на Беларусі, 1861—1900» змешчаны дакументы пра тэр., колькасць і сац. склад насельніцтва, развіццё гарадоў і нас. пунктаў, прам-сці, транспарту, унутр. і знешняга рынкаў, шляхоў зносін, пра становішча рабочага класа і рабочы рух.
А.М.Філатава.
т. 3, с. 66
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
«БЕЛАРУ́СЬ У ЭПО́ХУ ФЕАДАЛІ́ЗМУ»,
«Белоруссия в эпоху феодализма», зборнік дакументаў і матэрыялаў па гісторыі Беларусі ад стараж. часоў да 1861. Падрыхтаваны Ін-там гісторыі АН БССР і Архіўным упраўленнем пры СМ БССР (т. 1—4, Мн., 1959—79). Матэрыялы для зборніка запазычаны з інш. выданняў, значная частка (асабліва за 17—19 ст.) выяўлена ў архівах; апублікаваны на рус. і стараж.-бел. мовах, некаторыя дакументы — у перакладах з польск. і лац. моў.
1-ы том (ад стараж. часоў да сярэдзіны 17 ст.) змяшчае матэрыялы пра развіццё феадалізму, феад. раздробленасць, утварэнне ВКЛ, уніі з Польшчай. Матэрыялы 2-га тома (сярэдзіна 17 — 18 ст.) прысвечаны вайне Расіі з Рэччу Паспалітай 1654—67, сац.-эканам. і культурнаму развіццю Беларусі, паліт. і рэлігійным рухам. 3-і том (канец 18 — 1-я пал. 19 ст.) змяшчае дакументы аб падзелах Рэчы Паспалітай і сац.-эканам. становішчы Беларусі, 4-ы том (1-я пал. 19 ст.) — пра вайну 1812, палітыку рас. улад на Беларусі, нац.-вызв. рух, культуру Беларусі.
Г.Я.Галенчанка.
т. 3, с. 66
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
эпаха́льны, -ая, -ае (кніжн.).
Які вызначае эпоху; важны, значны.
Эпахальныя творы мастацкай літаратуры.
|| наз. эпаха́льнасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
эпо́ха
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
эпо́ха |
эпо́хі |
| Р. |
эпо́хі |
эпо́х |
| Д. |
эпо́се |
эпо́хам |
| В. |
эпо́ху |
эпо́хі |
| Т. |
эпо́хай
эпо́хаю |
эпо́хамі |
| М. |
эпо́се |
эпо́хах |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
кайназо́йскі, -ая, -ае.
У выразе: кайназойская эра (спец.) — навейшая эра ў геалагічнай гісторыі Зямлі, якая ідзе пасля мезазойскай і ахоплівае сучасную эпоху.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
prehistory [ˌpri:ˈhɪstri] n.
1. перадгісто́рыя
2. суку́пнасць зве́стак пра гістары́чную эпо́ху
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
гайду́к, -а́, мн. -і́, -о́ў, м. (гіст.).
1. Слуга, выязны лакей часоў прыгоннага права.
Панскі г.
2. Паўстанец-партызан на Балканах і ў Венгрыі ў эпоху турэцкага ўладарніцтва.
|| прым. гайду́цкі, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
асамбле́я, -і, мн. -і, -ле́й, ж.
1. Агульны сход якой-н. міжнароднай арганізацыі.
Генеральная А.
Арганізацыі Аб’яднаных Нацый.
2. (уст.). У эпоху Пятра I: баль, вечар з забавамі.
|| прым. асамбле́йны, -ая, -ае (да 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
дырэкто́рыя, ‑і, ж.
Кіруючы орган дзяржаўнай улады ў эпоху французскай буржуазнай рэвалюцыі (1795–1799 гг.).
[Фр. Directoire з лац.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сузо́р’е, -я, мн. -і, -яў, н.
1. Адзін з участкаў, на якія падзелена зорнае неба для зручнасці арыентацыі і абазначэння зорак; характэрныя фігуры, утвораныя яркімі зоркамі.
С.
Вялікай Мядзведзіцы.
2. перан. Група выдатных дзеячаў, пісьменнікаў і пад., якія працуюць у адну эпоху.
С. талентаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)