экзатычная лексіка

т. 18, кн. 1, с. 67

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

экзатычная рыфма

т. 18, кн. 1, с. 68

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

экзаты́чны, -ая, -ае.

1. Незвычайны, уласцівы далёкім краінам.

2. перан. Дзівосны, вычварны.

Экзатычная прычоска.

Экзатычная знешнасць.

Экзатычна (прысл.) апранацца.

|| наз. экзаты́чнасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

экзо́тыка, -і, ДМ -тыцы, ж. (кніжн.).

Незвычайныя, дзівосныя асаблівасці прыроды, звычаяў, мастацтва, у тым ліку прадметы, з’явы і пад. далёкіх краін.

Усходняя э.

|| прым. экзаты́чны, -ая, -ае.

Экзатычная прырода.

Экзатычныя расліны.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

экзаты́чны

прыметнік, якасны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. экзаты́чны экзаты́чная экзаты́чнае экзаты́чныя
Р. экзаты́чнага экзаты́чнай
экзаты́чнае		 экзаты́чнага экзаты́чных
Д. экзаты́чнаму экзаты́чнай экзаты́чнаму экзаты́чным
В. экзаты́чны (неадуш.)
экзаты́чнага (адуш.)		 экзаты́чную экзаты́чнае экзаты́чныя (неадуш.)
экзаты́чных (адуш.)
Т. экзаты́чным экзаты́чнай
экзаты́чнаю		 экзаты́чным экзаты́чнымі
М. экзаты́чным экзаты́чнай экзаты́чным экзаты́чных

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

экзаты́чны

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. экзаты́чны экзаты́чная экзаты́чнае экзаты́чныя
Р. экзаты́чнага экзаты́чнай
экзаты́чнае		 экзаты́чнага экзаты́чных
Д. экзаты́чнаму экзаты́чнай экзаты́чнаму экзаты́чным
В. экзаты́чны (неадуш.)
экзаты́чнага (адуш.)		 экзаты́чную экзаты́чнае экзаты́чныя (неадуш.)
экзаты́чных (адуш.)
Т. экзаты́чным экзаты́чнай
экзаты́чнаю		 экзаты́чным экзаты́чнымі
М. экзаты́чным экзаты́чнай экзаты́чным экзаты́чных

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

ка́зачна-экзаты́чны

прыметнік, якасны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. ка́зачна-экзаты́чны ка́зачна-экзаты́чная ка́зачна-экзаты́чнае ка́зачна-экзаты́чныя
Р. ка́зачна-экзаты́чнага ка́зачна-экзаты́чнай
ка́зачна-экзаты́чнае		 ка́зачна-экзаты́чнага ка́зачна-экзаты́чных
Д. ка́зачна-экзаты́чнаму ка́зачна-экзаты́чнай ка́зачна-экзаты́чнаму ка́зачна-экзаты́чным
В. ка́зачна-экзаты́чны (неадуш.)
ка́зачна-экзаты́чнага (адуш.)		 ка́зачна-экзаты́чную ка́зачна-экзаты́чнае ка́зачна-экзаты́чныя (неадуш.)
ка́зачна-экзаты́чных (адуш.)
Т. ка́зачна-экзаты́чным ка́зачна-экзаты́чнай
ка́зачна-экзаты́чнаю		 ка́зачна-экзаты́чным ка́зачна-экзаты́чнымі
М. ка́зачна-экзаты́чным ка́зачна-экзаты́чнай ка́зачна-экзаты́чным ка́зачна-экзаты́чных

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

экзаты́чны, ‑ая, ‑ае.

1. Уласцівы асобным, малавядомым, далёкім краінам; незвычайны для гэтай мясцовасці. Экзатычныя расліны. □ Стаяла моладзь каля гэтай сахі, нібы каля якой экзатычнай жывёліны ў заапарку, усё не давала веры — няўжо ёю можна было абрабляць зямлю? Місько. Крымскія санеты [А. Міцкевіча] ў перакладзе М. Танка раскрываюць іх ідэйную сутнасць, удала перадаюць велічную экзатычную прыроду Крыма. Лойка.

2. перан. Дзівосны, вычварны, які здзіўляе сваёй незвычайнасцю. Экзатычная музыка. □ Экзатычнае адзенне сароміла Кузьму, таму ён нібы прыклеіўся да зэдліка ў парозе. Новікаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

То́мка ’баркун, Melilotus officinalis Lam.’ (Нас., Байк. і Некр., Кіс.), ’духмяны каласок; гандлёвая назва баркуну’ (Стан., Дэмб. 1, Мат. Гом.), ’баркун, Melilotus officinalis Desr.’ (Касп.), то́мка пахучая ’духмяны (пахучы) каласок, Anthoxanthum odoratum L.’ (Байк. і Некр., Кіс.), ’пахучакаласнік’ (Кіс.). Укр. дыял. то́мка ’пахучая трава Anthoxanthum odoratum L.; зуброўка, Hierochloë australis’, чэш., славац. tomka ’гладун, Herniaria glabra’, а таксама чэш., славац. tomkovice ’гладун’, рус. дыял. томкови́ца ’тс’. З польск. tomka, tonka ’пахучая трава’, у тым ліку ’пахучы каласок’, ’зуброўка’ і інш., дыял. tomkownica ’гладун’, якія сталіся вынікам скарачэння і дээтымалагізацыі tonkobób, tonkowy bób, tonkowe ziarna ’экзатычная расліна Dipteryx’. Назва скалькавана з ням. Tonkabohne ’боб тонкі’, Tonkabaum ’Dipteryx odorata’ — назвы расліны, чые размолатыя плады дадавалі да табакі дзеля прыемнага паху. Польск. tonka, tonka wonna трансфармавалася ў tomka і было перанесена на іншыя пахучыя расліны (Махэк₂, 647; Слупскі, Зб. памяці Слаўскага, 352–353; ЕСУМ, 5, 596).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)