шыпячыя гукі

т. 18, кн. 1, с. 17

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

шыпя́чы

прыметнік, якасны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. шыпя́чы шыпя́чая шыпя́чае шыпя́чыя
Р. шыпя́чага шыпя́чай
шыпя́чае
шыпя́чага шыпя́чых
Д. шыпя́чаму шыпя́чай шыпя́чаму шыпя́чым
В. шыпя́чы (неадуш.)
шыпя́чага (адуш.)
шыпя́чую шыпя́чае шыпя́чыя (неадуш.)
шыпя́чых (адуш.)
Т. шыпя́чым шыпя́чай
шыпя́чаю
шыпя́чым шыпя́чымі
М. шыпя́чым шыпя́чай шыпя́чым шыпя́чых

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

шыпя́чы

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. шыпя́чы шыпя́чая шыпя́чае шыпя́чыя
Р. шыпя́чага шыпя́чай
шыпя́чае
шыпя́чага шыпя́чых
Д. шыпя́чаму шыпя́чай шыпя́чаму шыпя́чым
В. шыпя́чы (неадуш.)
шыпя́чага (адуш.)
шыпя́чую шыпя́чае шыпя́чыя (неадуш.)
шыпя́чых (адуш.)
Т. шыпя́чым шыпя́чай
шыпя́чаю
шыпя́чым шыпя́чымі
М. шыпя́чым шыпя́чай шыпя́чым шыпя́чых

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

шыпя́чы, -ая, -ае.

Пра гукі мовы: які вымаўляецца з шыпеннем.

Шыпячыя зычныя (ж, ш, ч).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

сюсю́каць, -аю, -аеш, -ае; незак. (разм.).

1. Размаўляючы, замяняць шыпячыя гукі свісцячымі.

2. перан. Падроблівацца пад дзіцячы склад думак, мову і пад.

Нельга с. з дзецьмі.

3. перан. Празмерна апякаць.

С. з навабранцамі.

|| наз. сюсю́канне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

шы́ркаць

‘утвараць слабыя шыпячыя гукі’

дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. шы́ркаю шы́ркаем
2-я ас. шы́ркаеш шы́ркаеце
3-я ас. шы́ркае шы́ркаюць
Прошлы час
м. шы́ркаў шы́ркалі
ж. шы́ркала
н. шы́ркала
Загадны лад
2-я ас. шы́ркай шы́ркайце
Дзеепрыслоўе
цяп. час шы́ркаючы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

Сюсю́каць ’размаўляючы, замяняць шыпячыя гукі свісцячымі’; ’размаўляць па-дзіцячаму’ (ТСБМ, Ласт.), ’гаварыць шэптам; змаўляцца’ (Яўс.), сюсю́кацца ’гусці (пра пчол)’ (лід., Сл. ПЗБ). Укр. сюсю́кати ’тс’, ’гаварыць з прысвістам, падобна дзіцяці’, рус. сюсю́кать ’тс’. Гукапераймальнае (Фасмер, 3, 823).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

syczący

sycząc|y

шыпячы;

spółgłoski ~e лінгв. шыпячыя зычныя

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

sibilant

[ˈsɪbɪlənt]

1.

adj.

шыпя́чы

2.

n.

шыпя́чы зы́чны

S and sh are sibilants — С ды Ш — шыпя́чыя зы́чныя

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

шыпя́чы, ‑ая, ‑ае.

1. З шыпеннем.

2. Шумны шчылінны пярэднеязычны зычны гук, пры вымаўленні якога язык прымае лыжкападобную форму. Калі ж заднеязычныя асновы г, к чаргуюцца з шыпячымі ж, ч, то ў клічнай форме такія назоўнікі заканчваюцца галосным а. Граматыка. / у знач. наз. шыпя́чыя, ‑ых. — Не расіла, — пасміхаецца Надзя: яна не выгаворвае шыпячых. Васілевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)