Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
шчылі́нны
прыметнік, адносны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
шчылі́нны |
шчылі́нная |
шчылі́ннае |
шчылі́нныя |
| Р. |
шчылі́ннага |
шчылі́ннай
шчылі́ннае |
шчылі́ннага |
шчылі́нных |
| Д. |
шчылі́ннаму |
шчылі́ннай |
шчылі́ннаму |
шчылі́нным |
| В. |
шчылі́нны (неадуш.) |
шчылі́нную |
шчылі́ннае |
шчылі́нныя (неадуш.) |
| Т. |
шчылі́нным |
шчылі́ннай
шчылі́ннаю |
шчылі́нным |
шчылі́ннымі |
| М. |
шчылі́нным |
шчылі́ннай |
шчылі́нным |
шчылі́нных |
Іншыя варыянты:
шчы́лінны.
Крыніцы:
krapivabr2012,
prym2009,
sbm2012,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
шчы́лінны
прыметнік, адносны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
шчы́лінны |
шчы́лінная |
шчы́ліннае |
шчы́лінныя |
| Р. |
шчы́ліннага |
шчы́ліннай
шчы́ліннае |
шчы́ліннага |
шчы́лінных |
| Д. |
шчы́ліннаму |
шчы́ліннай |
шчы́ліннаму |
шчы́лінным |
| В. |
шчы́лінны (неадуш.)
шчы́ліннага (адуш.) |
шчы́лінную |
шчы́ліннае |
шчы́лінныя (неадуш.)
шчы́лінных (адуш.) |
| Т. |
шчы́лінным |
шчы́ліннай
шчы́ліннаю |
шчы́лінным |
шчы́ліннымі |
| М. |
шчы́лінным |
шчы́ліннай |
шчы́лінным |
шчы́лінных |
Іншыя варыянты:
шчылі́нны.
Крыніцы:
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
шчы́лінны, ‑ая, ‑ае.
У тэхніцы — які мае шчыліны. Шчылінная антэна.
шчылі́нны, ‑ая, ‑ае.
У мовазнаўстве — гук, які ўтвараецца трэннем паветра ў шчыліне паміж збліжанымі органамі маўлення; фрыкатыўны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
што́рна-шчы́лінны
прыметнік, адносны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
што́рна-шчы́лінны |
што́рна-шчы́лінная |
што́рна-шчы́ліннае |
што́рна-шчы́лінныя |
| Р. |
што́рна-шчы́ліннага |
што́рна-шчы́ліннай
што́рна-шчы́ліннае |
што́рна-шчы́ліннага |
што́рна-шчы́лінных |
| Д. |
што́рна-шчы́ліннаму |
што́рна-шчы́ліннай |
што́рна-шчы́ліннаму |
што́рна-шчы́лінным |
| В. |
што́рна-шчы́лінны (неадуш.)
што́рна-шчы́ліннага (адуш.) |
што́рна-шчы́лінную |
што́рна-шчы́ліннае |
што́рна-шчы́лінныя (неадуш.)
што́рна-шчы́лінных (адуш.) |
| Т. |
што́рна-шчы́лінным |
што́рна-шчы́ліннай
што́рна-шчы́ліннаю |
што́рна-шчы́лінным |
што́рна-шчы́ліннымі |
| М. |
што́рна-шчы́лінным |
што́рна-шчы́ліннай |
што́рна-шчы́лінным |
што́рна-шчы́лінных |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
АНТЭ́НА
(ад лац. antenna рэя),
прыстасаванне для выпрамянення і прыёму электрамагнітных хваляў, адзін з асн. элементаў ліній радыёсувязі. Перадавальная антэна пераўтварае энергію эл.-магн. ваганняў, засяроджаную ў выхадных вагальных ланцугах радыёперадатчыка, у энергію радыёхваляў. Прыёмная антэна выконвае адваротнае пераўтварэнне энергіі радыёхваляў у энергію ВЧ-ваганняў і аддзяляе карысны сігнал ад перашкод. У большасці перадавальных антэн інтэнсіўнасць выпрамянення залежыць ад напрамку (накіраванасць выпрамянення), што павышае напружанасць эл.-магн. хвалі ў бок найб. выпрамянення (раўназначная эфекту, выкліканаму павышэннем выпрамяняльнай магутнасці); вызначаецца каэфіцыентам накіраванага дзеяння (КНДз). Залежнасць напружанасці эл. поля ад напрамку назірання графічна адлюстроўваецца дыяграмай накіраванасці (ДН). Звычайна ДН мае многапялёсткавы характар (вынік інтэрферэнцыі выпрамянення ад асобных элементаў антэны); адрозніваюць гал. пялёстак і бакавыя. Чым большыя памеры антэны ў параўнанні з даўжынёй хвалі, тым вузейшы гал. пялёстак, большы яго КНДз і большая колькасць бакавых пялёсткаў. Асн. характарыстыкі антэны (ДН, КНДз і ўваходнае супраціўленне, што характарызуе ўзгадненне антэны з лініяй перадачы) аднолькавыя ў рэжымах перадачы і прыёму. Паводле канструкцыі і прынцыпу работы антэны бываюць: бягучай хвалі антэна, дыяпазонная антэна, рамачная антэна, хваляводна-рупарная антэна, люстраная антэна, вібратарная, шчылінная, лінзавая, антэнная рашотка і інш.
Вібратарная антэна — праваднік даўжынёй L = 0,5λ, дзе λ — даўж. хвалі; КНДз=1,64, для яго павелічэння звычайна выкарыстоўваюць многавібратарныя антэны (гл. Тэлевізійная антэна), выкарыстоўваюць ва ўсіх дыяпазонах радыёхваляў. Шчылінная антэна — метал. экран з прамавугольнымі адтулінамі; выкарыстоўваюць у дыяпазоне ЗВЧ. Лінзавая антэна складаецца з абпрамяняльніка (вібратарная, шчылінная або інш. антэны) і дыэлектрычнай лінзы, якая факусіруе хвалю ў вузкі прамень; КНДз да 104; выкарыстоўваецца ў радыёлакацыйных і вымяральных устаноўках. Антэнная рашотка — сістэма слабанакіраваных антэн, якія ў рэжыме перадачы далучаюцца да агульнага генератара праз сістэму размеркавання магутнасці, у рэжыме прыёму — да агульнага прыёмніка; КНДз прыблізна роўны здабытку КНДз асобнага выпрамяняльніка і іх колькасці. Асаблівасць — магчымасць павароту ДН адносна самой рашоткі (эл. сканіраванне), што дасягаецца зменай рознасці фазаў паміж суседнімі выпрамяняльнікамі з дапамогай спец. фазавярчальнікаў па камандах ЭВМ.
А.А.Юрцаў.
т. 1, с. 406
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)