шлема

Том: 37, старонка: 143.

img/37/37-143_0773_Шлема.jpg

Гістарычны слоўнік беларускай мовы (1982–2017)

шле́м

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. шле́м шле́мы
Р. шле́ма шле́маў
Д. шле́му шле́мам
В. шле́м шле́мы
Т. шле́мам шле́мамі
М. шле́ме шле́мах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

будзёнаўка, -і, ДМ -наўцы, мн. -і, -навак, ж.

Суконны галаўны ўбор у выглядзе шлема (у 1 знач.), які першапачаткова насілі чырвонаармейцы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ка́ска, -і, ДМ -сцы, мн. -і, -сак, ж.

Засцерагальны галаўны ўбор (звычайна металічны) у выглядзе шлема.

Салдацкая к.

Пажарная к.

|| прым. ка́сачны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

нашле́мнік, ‑а, м.

Грэбень, упрыгожанне наверсе шлема. Залаты нашлемнік.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шлемападо́бны, ‑ая, ‑ае.

Які мае форму шлема (у 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

забра́ла, -а, мн. -ы, -аў, н.

У старадаўнім узбраенні: частка шлема, якой прыкрываецца твар для засцярогі ад удараў.

Выступіць з адкрытым забралам (перан.: прама, адкрыта; высок.).

|| прым. забра́льны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

visor [ˈvaɪzə] n.

1. брыль (шапкі); забра́ла (шлема)

2. ахо́ўны казыро́к (у машыне)

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

шиша́к ист. шыша́к, -ка́ м.; шлем, род. шле́ма м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

БА́РМІЦА,

дэталь засцерагальнага ўзбраення сярэдневяковага воіна 12—17 ст. Мела выгляд кальчужнага палатна-прывескі, якое прымацоўвалася да шлема-шышака або місюркі (разнавіднасць шлема). Барміца прыкрывала патыліцу, шыю, вушы, плечы і лапаткі воіна ад удараў халоднай зброяй.

т. 2, с. 310

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)