чхну́ць

дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. чхну́ чхнё́м
2-я ас. чхне́ш чхняце́
3-я ас. чхне́ чхну́ць
Прошлы час
м. чхну́ў чхну́лі
ж. чхну́ла
н. чхну́ла
Загадны лад
2-я ас. чхні́ чхні́це
Дзеепрыслоўе
прош. час чхну́ўшы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

чхнуць сов., однокр. чихну́ть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

чхнуць, чхну, чхнеш, чхне; ‑нём, ‑няце; зак.

Аднакр. да чхаць (у 1, 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

чхаць, чхнуць

1. níesen vi;

2. перан. разм. груб. (на каго-н., што-н.) nicht beáchten, sich hinwégsetzen (über A);

◊

мне чхаць на яго́ ich pféife auf ihn

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

чхаць, чха́ю, чха́еш, чха́е; незак.

1. Міжвольна з шумам выдыхаць паветра праз нос пры раздражненні слізістай абалонкі.

2. Утвараць рэзкія адрывістыя гукі пры нераўнамернай рабоце (пра маторы, механізмы і пад.; разм.).

3. перан., на каго-што. Не звяртаць увагі, выказваючы пагарду да каго-н. (разм., груб.).

Чхаў я на яго.

Чхаў ён на такія загады.

|| зак. чхнуць, -ну, -неш, -не; -нём, -няце́, -нуць; -ні (да 1 знач.).

|| наз. чха́нне, -я, н. (да 1 знач.).

|| прым. чха́льны, -ая, -ае (да 1 знач.).

Ч. газ.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

чихну́ть сов., однокр. чхнуць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

sneeze​1 [sni:z] n. чха́нне;

give a sneeze чхнуць

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

kichnąć

зак. чхнуць

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

ака́фіст, ‑а, М ‑сце, м.

У хрысціянскай набажэнскай літаратуры — асобны від малітоўна-хвалебных песень у гонар Хрыста, багародзіцы і святых. Чытаць акафіст. □ Айцец Варлам хвіліны чхнуць не мае, — Малебны, служыць дзень у дзень, Заказы на акафісты прымае. Корбан.

[Грэч. akathistos — літаральна такі, у час якога не сядзяць.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

чых ​1, ‑у, м.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. чхаць — чхнуць; а таксама гукі гэтага дзеяння. Раптам чых Напаў на тыпа, ў носе свідраванне Такое пачалося!.. — Вось грахі! Корбан. На кожны чых не наздароўкаешся. Прымаўка.

чых ​2, выкл.

Ужываецца гукапераймальна для перадачы рэзкага адрывістага гуку пры чханні. У цішыні пачулася гучнае: «Чых!»

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)