Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
чацвяры́к, -верыка́, мн. -верыкі́, -верыко́ў, м.
1. Старая мера аб’ёму сыпкіх цел; адна восьмая частка чвэрці.
Ч. пшаніцы.
2. Чатыры кані ў адной запрэжцы.
Ехаць на чацверыку.
|| прым.чацверыко́вы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
чацвяры́кI, род. чацверыка́м. (упряжка) четвёрка ж., четвери́к, четверня́ж.
чацвяры́кII, род. чацверыка́м. (мера) ист. четвери́к
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
чацвяры́к, ‑верыка, м.
1. Старая мера аб’ёму сыпкіх цел; адна восьмая частка чвэрці. Чацвярык ячменю.
2. Чатыры кані ў адной запрэжцы. Самае меншае — чацвярык стаеннікаў запрагалі ў ягоную [панскую] карэту.Дубоўка.Едзе дарогаю пан на чацверыку.Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Чацвярык 1/547
Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
чацвяры́км. (коней) Víergespann n -(e)s, -e;
е́хаць чацверыко́м víerspännig fahren*
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
четвери́км.
1.(упряжка) уст.чацвяры́к, род. чацверыка́м.; чацвярня́, -ні́ж.;
2.(мера)чацвяры́к, род. чацверыка́м.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
четверня́ж., разг. чацвярня́, -ні́ж., чацвяры́к, род. чацверыка́м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
◎ Пур, аўра ’мера сыпкіх рэчываў, роўная тром пудам; пасудзіна, якая змяшчае тры луды’ (в.-дзв., брасл., глыб., Сл. ПЗБ; Касп.; Шатал.; полац., Нар. лекс.; добр., карм., Мат. Гом.), пу́ра ’мера сыпкіх рэчываў, большая за чацвярык’ (Мядзв.), пур ’мера, роўная тром чацвярыкам’ (дзісн., Яшк. Мясц.), пу́ра ’36 гарцаў’ (ковен., Яшк. Мясц.), рус.пск.пу́ра ’мера сыпкіх рэчываў у 3,5 чацвярык’, польск.дыял.pur (“w Inflantach” з канца XVI ст., Вольніч–Паўлоўска, Зб. Абрэмбскай-Яблонскай, 189). Лічыцца баптызмам, параўн. літ.pūras ’тс’, лат.pūrs ’тс’ (Блесэ, SB, 5, 17; Лаўчутэ, Балтизмы, 32); апошняе, паводле Мацэнаўэра (LF, 14, 411), выводзіцца са значэння ’лубяны кубел з пасагам’. Гл. таксама Фасмер, 3, 408.