Чарвячная перадача 4/604; 8/379; 11/187

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

чарвячная перадача

т. 17, с. 225

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

червя́чный мех. чарвя́чны;

червя́чная переда́ча чарвя́чная перада́ча.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

чарвя́чны, ‑ая, ‑ае.

Спец. Звязаны з выкарыстаннем чарвяка (у 4 знач.). Чарвячная перадала.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

wormgear

Tech.

чарвя́чная перада́ча

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

чарвя́чны

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. чарвя́чны чарвя́чная чарвя́чнае чарвя́чныя
Р. чарвя́чнага чарвя́чнай
чарвя́чнае		 чарвя́чнага чарвя́чных
Д. чарвя́чнаму чарвя́чнай чарвя́чнаму чарвя́чным
В. чарвя́чны (неадуш.)
чарвя́чнага (адуш.)		 чарвя́чную чарвя́чнае чарвя́чныя (неадуш.)
чарвя́чных (адуш.)
Т. чарвя́чным чарвя́чнай
чарвя́чнаю		 чарвя́чным чарвя́чнымі
М. чарвя́чным чарвя́чнай чарвя́чным чарвя́чных

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

рэду́ктар, ‑а, м.

1. Механізм, які служыць для перадачы вярчэння ад аднаго вала да другога (зубчастая, чарвячная перадача).

2. Прыбор, які служыць для зніжэння ціску вадкасці, газу ў сістэме рухавікоў.

[Ад лац. reductor — адводчык.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ГЛАБО́ІДНАЯ ПЕРАДА́ЧА,

від чарвячнай перадачы, у якой вядучы элемент — чарвяк мае ўвагнутую (глабоідную) форму. Ад перадачы з цыліндрычным чарвяком адрозніваецца адначасовым зачапленнем большай колькасці віткоў чарвяка з зубамі вядзёнага кола. Здольная перадаваць большыя намаганні, чым звычайная чарвячная перадача, мае большы ккдз (з-за лепшых умоў змазкі). Выкарыстоўваецца звычайна пры вял. нагрузках, а таксама пры неабходнасці стварэння кампактнага і лёгкага абсталявання (у транспартных і горных машынах, самалётах і інш.).

т. 5, с. 280

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

рэду́ктар

(лац. reductor = які адводзіць)

1) механізм, які служыць для перадачы вярчэння ад аднаго вала да другога (зубчастая або чарвячная перадача);

2) прыбор, які зніжае ціск вадкасці, газу ў сістэме рухавікоў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

чарвя́к, -а́, мн. -і́, -о́ў і чэ́рві, чарве́й, м.

1. Беспазваночны жывёльны арганізм з доўгім мяккім целам, без канечнасцей і ярка выражанай галавы.

2. перан. Пра нікчэмнага, агіднага чалавека (пагард.).

3. перан., чаго. Пра пачуццё або стан, які працяглы час турбуе, назаляе.

Яго мучыў ч. нуды.

4. Від шрубы для перадачы вярчэння ў некаторых механізмах (спец.).

○ Дажджавы чарвяк — чырвоны земляны чарвяк.

Раснічныя чэрві — клас плоскіх чарвей з целам, пакрытым раснічкамі.

Шаўкавічны чарвяк — вусень тутавага шаўкапрада.

◊

Замарыць чарвяка (разм.) — злёгку перакусіць, прагнаць голад.

|| памянш. чарвячо́к, -чка́, мн. -чкі́, -чко́ў, м. (у 1—3 знач.).

|| прым. чарвяко́вы, -ая, -ае (да 1 знач.) і чарвя́чны, -ая, -ае (да 4 знач.; спец.).

Чарвячная перадача.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)