чало́, -а́, мн. чо́лы і (зліч. 2, 3, 4) чалы́, чо́лаў, н. (высок.). Лоб.

Высокае ч.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

чало́

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, ніякі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. чало́ чо́лы
чалы́
Р. чала́ чо́лаў
Д. чалу́ чо́лам
В. чало́ чо́лы
чалы́
Т. чало́м чо́ламі
М. чале́ чо́лах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

чало́, род. чала́ ср., уст. чело́;

◊ біць чало́м — бить чело́м;

на чале́ — (з кім) во главе́ (с кем);

стая́ць на чале́ — стоя́ть во главе́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

чало́, ‑а; мн. чолы, ‑аў; н.

1. Уст. і паэт. Лоб. Потым.. [Майка] ўзняла гатовую дыядэму і павязала яе вакол галавы. У змроку над яе чалом успыхнуў німб з зеленаватых халодных зорак. Караткевіч. Ім [рыбакам] навальніца, што ў моры спаткала, хваль ручнікамі чало ўцірала. Вялюгін. // Пра твар. І раптам — што за штука? — У дзеда спахмурнела ўраз чало. Корбан. Абвёў рукой наўкола луг шырозны. І мне чало касца, дзе лёг загар, Здавалася як вылітае з бронзы. Ляпёшкін.

•••

Біць чалом гл. біць.

На чале з кім-чым, каго-чаго — пад кіраўніцтвам каго‑, чаго‑н.

Стаць на чале ўлады гл. стаць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

чало́ н уст Stirn f -, -en;

◊ біць чало́м (каму-н) j-n démütig [kníefällig, úntertänigst] um etw. (A) bítten*;

стая́ць на чале́ з (руху, партыі і пад.) an der Spítze stehen*

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

чало

Том: 36, старонка: 267.

img/36/36-267_1373_Чало.jpg

Гістарычны слоўнік беларускай мовы (1982–2017)

чало́ Высокая сенажаць; адкрытае месца; прыдарожны ўчастак; пярэдні край (Жытк., Стол.).

Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)

замарко́тнець, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.

Разм. Стаць маркотным, замаркоціцца. Занудзіўся небарака, замаркотнела чало. Броўка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

brow [braʊ] n.

1. брыво́;

knit/bend the brows нахму́рыць бро́вы, нахму́рыцца; насу́піцца

2. poet. лоб, чало́

3. бро́ўка, беражо́к

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

◎ Начэ́льнікі ’абіўка з тонкіх дошак у вушаках’ (гродз., КЛА). Да чало ’пярэдняя частка’, параўн. рус. начёльники ’два брусы над чалом печы’ і інш.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)