цьмяне́ць

дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. - -
2-я ас. - -
3-я ас. цьмяне́е цьмяне́юць
Прошлы час
м. цьмяне́ў цьмяне́лі
ж. цьмяне́ла
н. цьмяне́ла

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

цьмяне́ць несов.

1. (терять блеск, яркость) ме́ркнуть;

зо́ркі ~не́лі — звёзды ме́ркли;

2. (становиться тусклым) тускне́ть, ту́скнуть;

срэ́бра паступо́ва ~не́ла — серебро́ постепе́нно тускне́ло;

3. перен. ме́ркнуть, тускне́ть;

е́ла яго́ сла́ва — ме́ркла (тускне́ла) его́ сла́ва

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

цьмяне́ць, ‑ее; незак.

1. Станавіцца цьмяным; цямнець. На голых кустах стухаў вечар, неба цьмянела і, здавалася, асядала на лес. Карамазаў. // Траціць свой бляск, яркі колер. [Хлопец:] — Ах, як жа не пашанцавала вам! Блешні цьмянеюць і чарвячкі, відаць, сохнуць. Ракітны.

2. перан. Траціць сваю яркасць, выразнасць: станавіцца менш выразным. Цьмянела яго слава. □ Дарагія вобразы радзімы ніколі не цьмянеюць перад нашымі вачыма. Хведаровіч. Але што больш астывалі [мядзведзіцкія], то ўсё больш цьмянела задавальненне ад перамогі. Крапіва.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

цьмяне́ць

1. (цямнець) dnkel wrden, dnkeln vi;

2. перан. (траціць сваю якасць, выразнасць) verblssen vi (s);

яго́ сла́ва цьмяне́е sein Ruhm verblsst

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

тускне́ть разг. ту́скнуть несов.

1. цьмяне́ць;

2. перен. цьмяне́ць; (меркнуть) цямне́ць; га́снуць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

dim2 [dɪm] v.

1. затума́ньваць; затума́ньвацца; губля́ць я́ркасць, цьмяне́ць

2. прытупля́ць; прытупля́цца (пра пачуцці)

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

ме́ркнуть несов.

1. цямне́ць; (тускнеть) цьмяне́ць; (гаснуть) га́снуць;

2. перен. цямне́ць; га́снуць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

zmierzchać się

незак. змяркацца; вечарэць; перан. цьмянець

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

wane2 [weɪn] v.

1. слабе́ць; памянша́цца; цьмець, цьмяне́ць;

His strength is waning. Яго сілы згасаюць.

2. убыва́ць (пра Месяц)

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

pale3 [peɪl] v.

1. (at) блядне́ць, бяле́ць

2. цьмяне́ць

pale in/by comparison (with/to smth.) здава́цца нязна́чным y параўна́нні (з чым-н.)

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)