Цвіка Л. 12/405

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

цві́к

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. цві́к цвікі́
Р. цвіка́ цвіко́ў
Д. цвіку́ цвіка́м
В. цві́к цвікі́
Т. цвіко́м цвіка́мі
М. цвіку́ цвіка́х

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

пляска́ць², пляшчу́, пле́шчаш, пле́шча; пляшчы́; пляска́ны; незак., што.

Рабіць пляскатым, плюшчыць.

П. канец цвіка.

|| наз. пляска́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

сплю́шчыцца², 1 і 2 ас. звычайна не ўжыв., -шчыцца; зак.

Зрабіцца пляскатым ад удару, ціску.

Галоўка цвіка сплюшчылася.

|| незак. сплю́шчвацца, -аецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

цвік, род. цвіка́ м., прям., перен. гвоздь

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

прыплю́снуць, -ну, -неш, -не; -ні́; -нуты; зак.

1. каго-што. Націснуўшы, зрабіць плоскім, трохі сплюшчыць.

П. галоўку цвіка.

Прыплюснуты нос (шырокі і плоскі).

2. што. Прыжмурыць, прыкрыць (павекі).

П. вейкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

цвіко́вы, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да цвіка, звязаны з вырабам цвікоў. Цвіковая вытворчасць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ Пляшко́ ’патоўшчаная частка зуба ў драўляных граблях’ (брасл., Сл. ПЗБ). Да плешка (гл.). Параўн. таксама польск. pleszka ’галоўка цвіка ці шрубы’, plesznik ’від цвіка’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

пле́шка, -і, ДМ -шцы, мн. -і, -шак, ж.

1. Верхняя расшыраная і звычайна плоская частка чаго-н., што мае форму ножкі, стрыжня і пад.

П. цвіка.

2. Верхні канец караняплода.

П. трускалкі.

|| прым. пле́шачны, -ая, -ае (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Пле́шка 1, плі́шка ’верхняя, расшыраная частка чаго-небудзь, што мае форму ножкі стрыжня’, ’верхні канец караняплода’, ’кацёлка (галава) сланечнікаў ’галоўка цвіка’, ’шапка грыба’ (ТСБМ, Нас., Мядзв., Касп., Сл. ПЗБ, Ян., ТС, Мат. Маг., Бяльк., Юрч. СНЛ, Жыв. сл.). У выніку семантычнага пераносу ’лысіна’ > ’верхняя частка’ з плеш (гл.). Параўн. укр. плі́шка ’драўляны клін’, рус. плешка ’голая вяршыня гары’, ’галоўка цвіка’, ’шырокі канец далата, па якому б’юць малатком’, польск. pleszka ’галоўка цвіка, шрубы’, ’пляма’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)