хру́паць

‘трашчаць, патрэскваць, хрусцець, храбусцець’

дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. хру́паю хру́паем
2-я ас. хру́паеш хру́паеце
3-я ас. хру́пае хру́паюць
Прошлы час
м. хру́паў хру́палі
ж. хру́пала
н. хру́пала
Загадны лад
2-я ас. хру́пай хру́пайце
Дзеепрыслоўе
цяп. час хру́паючы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

захру́паць

‘пачаць хрупаць - патрэскваць, хрусцець’

дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. захру́паю захру́паем
2-я ас. захру́паеш захру́паеце
3-я ас. захру́пае захру́паюць
Прошлы час
м. захру́паў захру́палі
ж. захру́пала
н. захру́пала
Загадны лад
2-я ас. захру́пай захру́пайце
Дзеепрыслоўе
прош. час захру́паўшы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

chrupać

незак. хрусцець, храбусцець; хрупаць

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

трашчаць, патрэскваць, хрусцець, храбусцець, хрупаць, хрупасцець

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)

Жу́мрыць ’хрупаць (есці)’ (КСТ), кобр. жо́мраты ’павольна есці, жаваць’ (Жыв. сл., 100). Рус. перм., свярдл. жумрить ’жаваць’, укр. жу́мрити, жу́мрати ’есці’ (Грынч.), н.-луж. žumliś ’цяжка жаваць, мямліць’, в.-луж. žumlić ’гаварыць у нос, мямліць’, уст. ’намагацца перажаваць’ (Пфуль). Параўн. серб.-харв. жумо́рити, жубо̀рити і жу̏борити ’рабіць невялікі шум, ціха і няясна гаварыць’, шумо̀рити, шу̀морити ’шамацець’, славен. šumoréti, šumréti ’тс’. Элемент жу‑ суадносіцца, верагодна, з жав‑ у жаваць (гл.) < *žev‑ < і.-е. *g(i̯)eu‑. Далейшыя часткі кораня (м, р) няясныя. Параўн. жупарыць, жабанець.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)