філама́т
назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
філама́т |
філама́ты |
| Р. |
філама́та |
філама́таў |
| Д. |
філама́ту |
філама́там |
| В. |
філама́та |
філама́таў |
| Т. |
філама́там |
філама́тамі |
| М. |
філама́це |
філама́тах |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
філама́т м., ист. филома́т
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
філама́т, ‑а, М ‑маце, м.
Член тайнага студэнцкага таварыства Віленскага універсітэта, якое існавала ў 1817–1823 гг. і аб’ядноўвала моладзь з Беларусі, Літвы і Польшчы.
[Ад грэч. philomáthēs — аматар ведаў.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
«ВАЕ́ННЫЯ СЯБРЫ́»,
Таварыства ваенных сяброў, тайная арг-цыя ў Літоўскім асобным корпусе (Беластоцкая вобл.) у 1825. Узначальвалі мясц. шляхціц, б. філамат М.І.Рукевіч і афіцэры Літ. піянернага батальёна К.Г.Ігельстром і А.Л.Вягелін. Налічвала 45 членаў, падзялялася на 3 ступені. Мэтаю т-ва абвяшчаліся «вольнасць», «асвета сябе і іншых, узаемная дапамога і дабро агульнае». Паводле паліт. ідэалаў «Ваенныя сябры» блізкія да дзекабрыстаў. Верагодна, мелі кантакты з Паўн. і Паўд. т-вамі дзекабрыстаў і з Польскім патрыятычным т-вам. У снеж. 1825 беспаспяхова спрабавалі ўзняць паўстанне ў войску. Удзельнікі арыштаваны і прыгавораны да розных тэрмінаў катаргі і турэмнага зняволення.
т. 3, с. 446
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)