учарне́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е; зак.

1. Зблажэць, змарнець.

У. ад хваробы.

Твар учарнеў.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пачарнець (пад уздзеяннем вільгаці, сонца, паветра і пад.; разм.).

Драніца на даху ўчарнела.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

учарне́ць

дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. учарне́ю учарне́ем
2-я ас. учарне́еш учарне́еце
3-я ас. учарне́е учарне́юць
Прошлы час
м. учарне́ў учарне́лі
ж. учарне́ла
н. учарне́ла
Дзеепрыслоўе
прош. час учарне́ўшы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

учарне́ць сов.

1. (о человеке) истощи́ться, изнури́ться; осу́нуться;

2. разг. почерне́ть, стать чёрным;

дах ~не́ў — кры́ша почерне́ла

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

учарне́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.

1. Зблажэць, змарнець; счарнець. Камандзір учарнеў і выпетраў, з кожным днём рабіўся больш рашучы і злосны. Грахоўскі. Марынчук неяк асунуўся, згорбіўся, даўно няголены твар яго ўчарнеў, на ім разгубленасць і трывога. С. Александровіч.

2. Разм. Пачарнець (пад уздзеяннем вільгаці, сонца, паветра і пад.). Куток даху быў Крыты драніцамі, што не паспелі яшчэ як след учарнець на сонцы і ветры. Савіцкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

учарне́ць разм.

1. (змардавацца, знясіліцца) erschöpft [ábgezehrt, áusgezehrt] sein; entkräftet sein;

2. разм. (пачарнець, стаць чорным) schwarz wérden

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

уцямне́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.

Разм.

1. безас. Сцямнець. Увечары, калі ўжо добра ўцямнела, Мікола прыйшоў пераведаць маці. Сабаленка.

2. Учарнець, схуднець (ад перажыванняў, хваляванняў і пад.). Ён уцямнеў з твару, прыгорбіўся: яшчэ ніколі не здаралася Лугавому сутыкацца з такой не па-дзіцячаму яраснай чалавечай помстай. Даніленка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)