усялі́ць, усялю́, усе́ліш, усе́ліць; усе́лены; зак.
1. каго (што) у што. Пасяліць на жыхарства.
У. новых жыхароў у кватэру.
2. перан., што ў каго-што. Пасеяць, выклікаць (высок.).
У. надзею ў каго-н. У. трывогу ў сэрца.
|| незак. усяля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.
|| наз. усяле́нне, -я, н. (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
усялі́ць
дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
усялю́ |
усе́лім |
| 2-я ас. |
усе́ліш |
усе́ліце |
| 3-я ас. |
усе́ліць |
усе́ляць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
усялі́ў |
усялі́лі |
| ж. |
усялі́ла |
| н. |
усялі́ла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
усялі́ |
усялі́це |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
усялі́ўшы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
усялі́ць сов.
1. всели́ть;
у. жыхара́ ў кватэ́ру — всели́ть жильца́ в кварти́ру;
2. перен. всели́ть, внуши́ть;
у. надзе́ю — всели́ть наде́жду;
у. упэ́ўненасць — всели́ть (внуши́ть) уве́ренность
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
усялі́ць, усялю, уселіш, уселіць; зак., каго-што.
1. Пасяліць на жыхарства. Усяліць новых жыхароў у кватэру.
2. перан. Выклікаць якое‑н. пачуццё, пасеяць якія‑н. думкі. Пісьмы развеялі крыўду, замест яе ўсялілі надзею, нейкае светлае, нязведанае дагэтуль пачуццё да бацькі. «Звязда».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
усялі́ць
1. (каго-н.) éinquartieren vt;
2. (выклікаць, абудзіць) éinflößen vt, béibringen* vt;
усялі́ць у каго-н. надзе́ю j-m Hóffnung éinflößen;
усялі́ць у каго-н. упэ́ўненасць j-m Zuversícht verléihen*;
усялі́ць у каго-н. трыво́гу j-n in Únruhe versétzen
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
всели́ть сов., прям., перен. усялі́ць, пасялі́ць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
усяля́ць, ‑яю, ‑яеш, ‑яе.
Незак. да усяліць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
усе́лены, ‑ая, ‑ае.
Дзеепрым. зал. пр. ад усяліць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
усяле́нне ср. вселе́ние; см. усялі́ць 1
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
усяле́нне, ‑я, н.
Дзеянне паводле дзеясл. усяляць — усяліць (у 1 знач.) і усяляцца — усяліцца (у 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)