уско́сны, -ая, -ае.

1. Не непасрэдны, пабочны; проціл. прамы.

Ускосныя звесткі.

Ускосныя доказы.

Абвінавачванне ўскосна (прысл.) датычыць і яе.

2. У граматыцы пра перадачу чужой мовы: які выражаецца даданым сказам.

Ускосная мова.

Ускоснае пытанне.

○ Ускоснае дапаўненне — у граматыцы: дапаўненне ў любым склоне, акрамя вінавальнага без прыназоўніка.

Ускосны склон — у граматыцы: усякі склон, акрамя назоўнага.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

уско́сны

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. уско́сны уско́сная уско́снае уско́сныя
Р. уско́снага уско́снай
уско́снае		 уско́снага уско́сных
Д. уско́снаму уско́снай уско́снаму уско́сным
В. уско́сны (неадуш.)
уско́снага (адуш.)		 уско́сную уско́снае уско́сныя (неадуш.)
уско́сных (адуш.)
Т. уско́сным уско́снай
уско́снаю		 уско́сным уско́снымі
М. уско́сным уско́снай уско́сным уско́сных

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

уско́сны в разн. знач. ко́свенный;

~ныя до́казы — ко́свенные доказа́тельства;

у. намёк — ко́свенный намёк;

~ным шля́хам — ко́свенным путём;

○ ~ныя скло́ны — грам. ко́свенные падежи́;

~ная мо́ва — грам. ко́свенная речь;

~нае дапаўне́нне — грам. ко́свенное дополне́ние;

~ныя пада́ткі — фин. ко́свенные нало́ги

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

уско́сны, ‑ая, ‑ае.

Які не выказваецца, не выяўляецца непасрэдна; пабочны. Ёсць у мяне пад рукамі толькі скупыя ўскосныя звесткі, знойдзеныя даследчыкамі ў розных архівах. Мехаў. Цяпер я добра ведала, што не толькі не маю права нешта сказаць Віктару.., бо сказаць, гэта значыць зрабіць ускосны папрок яму. Савіцкі. Важным сродкам выяўлення ўнутранага свету чалавека з’яўляецца ў К. Чорнага ўскосная партрэтная характарыстыка. «Полымя». [Чаур]: — Твае любімыя дэтэктывы сцвярджалі: калі няма прамых доказаў, шукай ускосныя. Шыцік.

•••

Ускосная мова гл. мова.

Ускосныя падаткі гл. падатак.

Ускосныя склоны гл. склон.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

уско́сна прысл., уско́сны índirekt, míttelbar;

даве́дацца аб чым-н. уско́сным шля́хам etw. auf Úmwegen [híntenherúm] erfáhren*;

уско́сная мо́ва грам. índirekte Réde;

уско́сны склон грам. der ábhängige Fall, der índirekte Kásus;

уско́сныя пада́ткі фін. índirekte Stéuern

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

Ускосны доказ 4/253; 10/505

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

непрамы́, ‑ая, ‑ое.

Ускосны. Непрамое дзяленне клетак. Непрамыя выбары.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

акцы́з, -у, м.

Ускосны падатак на тавары шырокага спажывання і паслугі, які ўваходзіць у іх кошт і складае частку бюджэту краіны.

|| прым. акцы́зны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

innuendo [ˌɪnjuˈendəʊ] n. derog. уско́сны намёк; інсінуа́цыя

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

Пасрэ́дны ’невысокі па якасці, звычайны’ (ТСБМ). Калька з рус. посредственный пры ад’ідэацыі польск. pośredni ’ускосны’, ’сярэдні’, ’дапаможны’. Мае кніжны характар. Параўн., аднак, серб.-харв. по̀средан ’пасрэдны’, ’сярэдні’, ’ускосны’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)