упа́рыць, -ру, -рыш, -рыць; -раны; зак.

1. што. Парачы, згатаваць, давесці да патрэбнага стану.

У. рэпу.

2. каго (што). Увагнаць у пот цяжкай, напружанай працай.

Гэта работа мяне ўпарыла.

3. каго. Загнаць (каня) да поту, узмыліць.

|| незак. упа́рваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

упа́рыць

дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. упа́ру упа́рым
2-я ас. упа́рыш упа́рыце
3-я ас. упа́рыць упа́раць
Прошлы час
м. упа́рыў упа́рылі
ж. упа́рыла
н. упа́рыла
Загадны лад
2-я ас. упа́р упа́рце
Дзеепрыслоўе
прош. час упа́рыўшы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

упа́рыць сов., в разн. знач. упа́рить; (лошадь — ещё) взмы́лить;

у. рэ́пу — упа́рить ре́пу;

у. каня́ — упа́рить (взмы́лить) ло́шадь

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

упа́рыць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; зак., каго-што.

1. Парачы, згатаваць, давесці да патрэбнага стану. Упарыць рэпу.

2. Увагнаць у пот цяжкай, напружанай працай; стаміць. // Узмыліць. Упарыць каня хуткай яздой.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

упа́рыць

1. (парачы, давесці да патрэбнага стану) bähen vt; (mit Dampf oder héißemWásser) áufweichen vt;

2. (увагнаць у пот, стаміць) zum Schwítzen bríngen*;

упа́рыць каня́ ein Pferd ábjagen [zu Schánden réiten*]

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

упа́рить сов., в разн. знач. упа́рыць;

упа́рить ко́жу спец. упа́рыць ску́ру;

упа́рить ло́шадь упа́рыць каня́;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

упа́рваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да упарыць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

взмы́лить сов.

1. разг. намы́ліць, узмы́ліць;

2. (лошадь) упа́рыць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

упа́раны в разн. знач. упа́ренный; (о лошади — ещё) взмы́ленный; см. упа́рыць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

упа́рваць несов., в разн. знач. упа́ривать; (лошадь — ещё) взмы́ливать; см. упа́рыць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)