умоўныя мовы

т. 16, с. 232

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

умоўныя рэфлексы

т. 16, с. 232

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

умо́ўны

прыметнік, якасны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. умо́ўны умо́ўная умо́ўнае умо́ўныя
Р. умо́ўнага умо́ўнай
умо́ўнае		 умо́ўнага умо́ўных
Д. умо́ўнаму умо́ўнай умо́ўнаму умо́ўным
В. умо́ўны (неадуш.)
умо́ўнага (адуш.)		 умо́ўную умо́ўнае умо́ўныя (неадуш.)
умо́ўных (адуш.)
Т. умо́ўным умо́ўнай
умо́ўнаю		 умо́ўным умо́ўнымі
М. умо́ўным умо́ўнай умо́ўным умо́ўных

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

умо́ўны

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. умо́ўны умо́ўная умо́ўнае умо́ўныя
Р. умо́ўнага умо́ўнай
умо́ўнае		 умо́ўнага умо́ўных
Д. умо́ўнаму умо́ўнай умо́ўнаму умо́ўным
В. умо́ўны (неадуш.)
умо́ўнага (адуш.)		 умо́ўную умо́ўнае умо́ўныя (неадуш.)
умо́ўных (адуш.)
Т. умо́ўным умо́ўнай
умо́ўнаю		 умо́ўным умо́ўнымі
М. умо́ўным умо́ўнай умо́ўным умо́ўных

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

арго́, нескл., н.

Умоўныя словы і выразы, якія ўжыв. якой-н. адасобленай ці прафесійнай групай, гуртком і пад.

Зладзейскае а.

Школьнае а.

|| прым. аргаты́чны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

арго́, нескл., н.

Умоўныя выразы, словы, якія ўжываюцца ў якой‑н. адасобленай або прафесійнай групе, гуртку і пад.; жаргон. Жабрацкае арго.

[Фр. argot.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

arbitrary [ˈɑ:bɪtrəri] adj.

1. адво́льны; выпадко́вы

2. самаво́льны; дэспаты́чны

3. умо́ўны;

arbitrary signs/symbols умо́ўныя зна́кі/сі́мвалы

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

абазначэ́нне, ‑я, н.

1. Дзеянне паводле дзеясл. абазначаць — абазначыць (у 1 знач.).

2. Знак, метка і пад., з дапамогай якіх што‑н. абазначана. Умоўныя абазначэнні. Цікавыя абазначэнні.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

эмпірыясімвалі́зм, ‑у, м.

Суб’ектыўна-ідэалістычны напрамак у рускай філасофіі 20 ст., які адмаўляе аб’ектыўнасць знешняга свету і сцвярджае, што ўяўленні і паняцці — не адлюстраванне рэальных рэчаў у свядомасці, а толькі сімвалы, умоўныя знакі нашых адчуванняў.

[Ад грэч. empeiría — вопыт і symbolon — умоўны знак, прыкмета.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

скарачэ́нне, -я, мн. -і, -яў, н.

1. гл. скараціцца, скараціць.

2. Скарочанае абазначэнне, назва каго-, чаго-н.

Умоўныя скарачэнні.

3. Пропуск у якім-н. тэксце.

Раман друкуецца са скарачэннямі.

4. Звальненне з работы (разм.).

С. штату.

5. У словаўтварэнні: усячэнне слова, а таксама частка слова ці цэлае слова, утвораныя шляхам такога ўсячэння.

Слоўнік скарачэнняў.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)