удзе́л

‘сумесная дзейнасць’

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз.
Н. удзе́л
Р. удзе́лу
Д. удзе́лу
В. удзе́л
Т. удзе́лам
М. удзе́ле

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, sbm2012, tsblm1996.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

удзе́л

‘зямельны ўчастак’

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. удзе́л удзе́лы
Р. удзе́ла удзе́лаў
Д. удзе́лу удзе́лам
В. удзе́л удзе́лы
Т. удзе́лам удзе́ламі
М. удзе́ле удзе́лах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, sbm2012, tsblm1996.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

удзе́л¹, -у, м.

Сумесная дзейнасць пры выкананні чаго-н., супрацоўніцтва ў чым-н.

Прыняць у. у спаборніцтвах.

Канцэрт з удзелам вядомых артыстаў эстрады.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

удзе́л², -а, мн. -ы, -аў, м.

У старажытнай і сярэдневяковай Русі: вобласць, якой кіраваў князь.

|| прым. удзе́льны, -ая, -ае.

У. князь.

Удзельнае княства.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

удзе́л I, -лу м.

1. уча́стие ср.;

прыня́ць у. у вы́барах — приня́ть уча́стие в вы́борах;

канцэ́рт з ~лам вядо́мых майстро́ў — конце́рт с уча́стием изве́стных мастеро́в;

2. (у чым) прича́стность ж. (к чему);

даве́сці ўдзел у злачы́нстве — доказа́ть прича́стность к преступле́нию;

◊ браць у. — принима́ть уча́стие

удзе́л II м., ист. уде́л;

кня́жацкі ўдзел — кня́жеский уде́л

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

удзе́л ​1, ‑у, м.

Сумесная дзейнасць пры выкананні чаго‑н., супрацоўніцтва. Прыняць удзел у выбарах. □ Маршрут паходу быў вызначан Букрэем і дзедам Талашом пры жывым удзеле паўстанцаў-партызан. Колас. Міколкавы прыгоды надалей доўга абыходзіліся без удзелу дзеда Астапа. Лынькоў. // Непасрэдныя адносіны, дачыненне да чаго‑н. Давесці ўдзел у злачынстве. // Наяўнасць, прысутнасць чаго‑н. у чым‑н. На ўдзелу голасу і шуму зычныя падзяляюцца на санорныя і шумныя. Юргелевіч.

удзе́л ​2, ‑а, м.

Гіст. На Русі 12–16 стст. састаўная частка буйных вялікіх княстваў, якая кіравалася членам велікакняжацкай сям’і; удзельнае княства. Зямля Полацкая была багатая і адчувала сілу, каб не лічыць сябе дробным удзелам, пазбаўленым пэўнай аўтаноміі. Хадкевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

удзел

т. 16, с. 163

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

удзе́л м.

1. Téilnahme f -, -n, Betéiligung f -, -en, Ánteil m -(e)s, -e (у чым-н. an D); Mítarbeit f - (супрацоўніцтва); Mítwirkung f - (у канцэрце і г. д.);

шыро́кі ўдзе́л bréite Téilnahme;

прыма́ць удзе́л sich betéiligen (у чым-н. an D); mítmachen vt (разм.); mítwirken vi (bei, in D); mit [von] der Partíe sein (bei D) (разм.);

пры ўдзе́ле каго-н. únter Betéiligung [Téilnahme] von (D);

мець пра́ва ўдзе́лу téilnahmeberechtigt sein;

гэ́та зда́рылася без яе́ ўдзе́лу sie hatte kéinen Ánteil darán;

удзе́л у вы́барах Wáhlbeteiligung f -

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

удзе́льны² гл. удзел².

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

маніфестава́ць, -ту́ю, -ту́еш, -ту́е; -ту́й; незак.

Прымаць удзел у маніфестацыі.

М. на вуліцах горада.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)