тэлу́р

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз.
Н. тэлу́р
Р. тэлу́ру
Д. тэлу́ру
В. тэлу́р
Т. тэлу́рам
М. тэлу́ры

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

тэлу́р, -ру м., хим. теллу́р

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

тэлу́р, ‑у, м.

Хімічны элемент, крохкі серабрыста-шэры метал.

[Ад лац. tellus, telluris — зямля.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

тэлур

т. 16, с. 122

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

теллу́р хим. тэлу́р, -ру м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

тэлу́равы, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да тэлуру, змяшчае ў сабе тэлур. Тэлуравая кіслага.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пало́ній, ‑ю, м.

Спец. Радыеактыўны хімічны элемент, мяккі серабрыста-белы метал, падобны па сваіх уласцівасцях на тэлур і вісмут.

[Названы ў гонар Польшчы; лац. Polonia.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

tellur, ~u

м. хім. тэлур

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

пало́ній

(н.-лац. polonium, ад с.-лац. Polonia = Польшча)

радыеактыўны хімічны элемент, мяккі серабрыста-белы метал, падобны па сваіх уласцівасцях на тэлур і вісмут, выкарыстоўваецца ў атамнай прамысловасці.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

БАБІ́Т,

антыфрыкцыйны сплаў на аснове волава ці свінцу. Некаторыя маркі бабиту маюць у сабе сурму, медзь, нікель, мыш’як, кадмій, тэлур, магній і інш. элементы. Адкрыты амер. вынаходнікам І.Бабітам (1839). Уласцівасці сплаву абумоўлены яго гетэрагеннай структурай: наяўнасцю цвёрдых часціц у мяккай пластычнай аснове. Асн. з іх: параўнальна нізкая т-ра плаўлення (320—430 °C), высокая пластычнасць, нізкі каэф. трэння. Выкарыстоўваецца бабіт для заліўкі падшыпнікаў, якія працуюць са змазкай пры вял. нагрузках і скарасцях слізгання (у аўтамабільных і трактарных рухавіках, пасажырскіх і таварных вагонах, тэндарах).

т. 2, с. 182

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)