ту́го

1. нареч. ту́га;

ту́го заплести́ ту́га запле́сці;

2. безл., в знач. сказ., разг. кру́та, ту́га; (трудно) ця́жка; (бедно) бе́дна;

ему́ пришло́сь ту́го яму́ прыйшло́ся кру́та (ту́га, ця́жка);

ту́гоа́туго ве́льмі ту́га, як найтужэ́й.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

падпя́ты ту́го подвя́занный

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

падпя́ць сов. ту́го подвяза́ть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ту́га нареч.

1. в разн. знач. ту́го;

т. запле́сціту́го заплести́;

спра́ва пасо́ўваецца т. — де́ло подвига́ется ту́го;

2. ту́го, пло́тно; см. тугі́2;

3. в знач. безл. сказ. ту́го, тру́дно;

яму́ прыйшло́ся т. — ему́ пришло́сь ту́го (тру́дно)

туга́ ж. печа́ль, кручи́на; тоска́; уны́ние ср., скорбь

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

кру́та I нареч.

1. (обрывисто, резко) кру́то;

бе́раг к. абрыва́ецца — бе́рег кру́то обрыва́ется;

к. павярну́ць упра́ва — кру́то поверну́ть впра́во;

2. (трудно) кру́то, ту́го;

к. яму́ прыйшло́ся — кру́то (ту́го) ему́ пришло́сь;

3. (строго, жестоко) кру́то;

к. з ім абышлі́ся — кру́то с ним поступи́ли

кру́та II нареч.

1. кру́то;

к. зва́ранае яйцо́ — кру́то сва́ренное яйцо́;

2. ту́го, кре́пко;

к. ссука́цьту́го (кре́пко) ссучи́ть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

засла́бка нареч., разг.

1. (не туго) слабова́то, сли́шком сла́бо;

2. сли́шком свобо́дно (об одежде, обуви)

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

круты́ I в разн. знач. круто́й;

к. бе́раг — круто́й бе́рег;

к. перало́м — круто́й перело́м;

к. но́раў — круто́й нрав;

к. паваро́т — круто́й поворо́т

круты́ II

1. (загустевший) круто́й;

о́е яйцо́ — круто́е яйцо́;

2. ту́го (кре́пко) ссу́ченный;

ы́я ні́ткіту́го (кре́пко) ссу́ченные ни́тки

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Тугі́ ‘моцна, да адказу нацягнуты’, ‘шчыльна сплецены, скручаны, звіты’, ‘які шчыльна аблягае, моцна сціскае фігуру, часткі цела’ (ТСБМ, Нас., Ласт., Байк. і Некр., Ян., Некр.), ‘шчыльны, цвёрды’ (Некр., Сцяшк., Ян., Мат. Гом., ТС), ‘пругкі, які цяжка нацягваецца, сціскаецца’, ‘непадатлівы, скупы на што-небудзь’ (ТСБМ, Нас., Некр. і Байк.), ‘нягнуткі’ (Вруб.), ‘глухі на вуха’ (Нас.), ‘густы (пра кашу)’ (ЛА, 4; докш., Сл. ПЗБ), ‘густа замешаны, цвёрды (пра хлеб)’ (Мат. Гом., ЛА, 4), сюды ж туга́ карова ‘цяжкая для даення’ (З нар. сл.), тугая зіма ‘суровая, цяжкая’: мусі, зязюля, мусі сівая / Тугую зіму чуеш? (навагр., Песні нар. свят.), туга́я глі́на ‘цяжкая для апрацоўкі’ (навагр., валож., свісл., пруж., Нар. словатв.). Укр. туги́й, ту́гий ‘моцна нацягнуты; надуты; моцны; упарты’, рус. туго́й ‘цвёрды, пругкі’, польск. tęgi ‘цвёрды, моцны’, ‘дародны’, кашуб. tąǵi ‘моцны, мажны’, в.-луж. tuhi ‘цвёрды, жорсткі’, чэш. tyhý ‘цвёрды, жорсткі, упарты’, славац. tuhý ‘цвёрды, моцны’, славен. tôg ‘жорсткі, моцны’, ст.-слав. тѫгъ(и) ‘цвёрды, моцны, упарты’. Прасл. *tǫgъ(jь) ‘моцны, упарты’, ‘цвёрды, нягнуткі’ (Фасмер, 4, 114; ЕСУМ, 5, 668; Борысь, 631; Брукнер, 570; Махэк₂, 659; Чарных, 2, 269; Сной₂, 769). Яму адпавядае літ. strangùs ‘пругкі, пруткі’; звязана чаргаваннем галосных з цягнуць, прасл. *tęgti ‘цягнуць, нацягваць’, параўн. Якубовіч, Drogi słów, 170, 181. Сюды ж тужэ́ць ‘станавіцца больш тугім’ (ТСБМ), тугава́ты ‘глухаваты’ (там жа), ‘схільны да запораў’ (смарг., Сл. ПЗБ), тугаву́хі, тугі́й на вуха ‘з дрэнным слыхам’ (Мат. Гом., Жд. 3, Юрч. Фраз.), ту́ганька ‘шчыльна, туга’ (брасл., Сл. ПЗБ), ту́го ‘моцна’: спіце вы туго (Сцяшк.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

сла́бо нареч.

1. в разн. знач. сла́ба;

сла́бо уда́рить сла́ба ўда́рыць;

статья́ напи́сана сла́бо арты́кул напі́саны сла́ба;

2. (не туго, не плотно, просторно) сла́бка;

кана́т сла́бо натя́нут кана́т сла́бка наця́гнуты.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пазаця́гваць сов.

1. (таща, переместить — о многом, о многих) затащи́ть;

2. (заставить зайти — о многих) затащи́ть, затяну́ть;

3. (туго стянуть — о многом) затяну́ть;

4. безл. (покрыть — о многом) затяну́ть, заволо́чь; (слегка) подёрнуть;

5. (просунуть — о многом) вдеть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)