тры́ба

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. тры́ба тры́бы
Р. тры́бы тры́б
Д. тры́бе тры́бам
В. тры́бу тры́бы
Т. тры́бай
тры́баю		 тры́бамі
М. тры́бе тры́бах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

тры́ба ж., ист. три́ба

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

тры́ба ​1, ‑ы, ж.

Разм. Шасцярня малатарні. [Марыля] была з ганьбай: на правай руцэ тры крайнія пальцы наўскасяк аджавала трыбай малатарні. Брыль.

тры́ба ​2, ‑ы, ж.

Гіст. Кожная з трох груп родаў, якія складалі патрыцыянскую абшчыну; кожная з трох адміністрацыйна-тэрытарыяльных акруг Старажытнага Рыма.

[Лац. tribus.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

трыба,

прамежкавая катэгорыя паміж падсямействам і родам.

т. 15, с. 542

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

трыба,

племя; тэрытарыальныя і выбарчыя акругі ў Старажытным Рыме.

т. 15, с. 542

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

трыба

Том: 34, старонка: 55.

img/34/34-055_0281_Трыба.jpg

Гістарычны слоўнік беларускай мовы (1982–2017)

Тры́ба 1 ‘шасцярня малатарні’ (ТСБМ; карэліц., нясвіж., Нар. словатв.; драг., Жыв. сл.). З польск. tryb ‘шасцярня’, tryby ‘прыстасаванні, найчасцей шасцярня альбо шэраг шасцерняў, якія пераносяць рух на іншыя часткі машыны’ (< ням. Trieb ‘імкненне’), ‘прывад, цяга’, ‘перадача’ < treiben ‘прыводзіць у рух’ (SWO, 1980, 778; ЕСУМ, 5, 634).

Тры́ба 2 ‘кожнае з трох падраздзяленняў, на якія дзялілася насельніцтва Рыма паводле паходжання’ (ТСБМ, Некр. і Байк.). Праз рускую мову запазычана з лац. tribus ‘тс’ < і.-е. *tribh‑ ‘дзяліць, раздзяляць’ (Вальдэ, 1906, 636).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

три́ба ист. тры́ба, -бы ж.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Трыбо́к ‘ручка, дэталь прывода медагонкі’ (Анох.). Ад трыб, трыба 2 (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

трыб

1. Квартальная прасека ў лесе (Пруж. Весн. БДУ. Серыя IV, 1971, № 1, 76). Тое ж тры́ба (Ашм., Шчуч.).

2. Граніца, мяжа (Брэсц. 1577 АВАК, XVIII, 29).

3. Прамая дарога; шлях, кірунак (Вілен. 1596 АВАК, XI, 64, 68).

4. Лясная дарога (Пруж.). Тое ж тры́ба (Зэльв. Сцяцко, Шчуч.).

□ в. Трабы Іў.

Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)