Трашчоткі (муз. інстр.) 7/310
Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)
трашчо́тка
‘прыстасаванне’
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
трашчо́тка |
трашчо́ткі |
| Р. |
трашчо́ткі |
трашчо́так |
| Д. |
трашчо́тцы |
трашчо́ткам |
| В. |
трашчо́тку |
трашчо́ткі |
| Т. |
трашчо́ткай
трашчо́ткаю |
трашчо́ткамі |
| М. |
трашчо́тцы |
трашчо́тках |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
трашчо́тка
‘пра жанчыну’
назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
трашчо́тка |
трашчо́ткі |
| Р. |
трашчо́ткі |
трашчо́так |
| Д. |
трашчо́тцы |
трашчо́ткам |
| В. |
трашчо́тку |
трашчо́так |
| Т. |
трашчо́ткай
трашчо́ткаю |
трашчо́ткамі |
| М. |
трашчо́тцы |
трашчо́тках |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
заля́паць², -аю, -аеш, -ае; зак. (разм.).
Пачаць ляпаць.
З усіх бакоў заляпалі трашчоткі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
трашчо́тачны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да трашчоткі (у 1 знач.). Трашчотачныя гукі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шумавы́, -а́я, -о́е (спец.).
1. гл. шум¹.
2. Які ўтварае гучныя рознахарактарныя гукі.
Шумавыя музычныя інструменты (трашчоткі, лыжкі, талеркі, званочкі, кастаньеты і пад.). Ш. аркестр (які складаецца з ударных і шумавых інструментаў). Шумавое афармленне радыёперадачы.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
закля́скаць
‘пачаць кляскаць - апладзіраваць, рабіць разнастайныя гукі пры дапамозе трашчоткі лінейкай, клямкай’
дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
закля́скаю |
закля́скаем |
| 2-я ас. |
закля́скаеш |
закля́скаеце |
| 3-я ас. |
закля́скае |
закля́скаюць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
закля́скаў |
закля́скалі |
| ж. |
закля́скала |
| н. |
закля́скала |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
закля́скай |
закля́скайце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
закля́скаўшы |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
◎ Кля́скаць ’удараць далоняй аб далонь, апладзіраваць’ (Нас., Шпіл., Нік., Няч.), ’рабіць разнастайныя гукі пры дапамозе трашчоткі лінейкай, клямкай’ (Нас.). Укр. класкати, рус. клескать ’тс’, польск. klaskać, kleskać, н.-луж. klaskaś ’тс’. Параўн. чэш. tleskati, славац. tlieskať ’тс’. Гукапераймальнае. Няма падстаў для праславянскай рэканструкцыі. Слова арэальна абмежаванае.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Тарада́йка 1 ’воз, калёсы, брычка’ (драг., Нар. лекс.), ’таратайка, лёгкая павозка’ (Байк. і Некр.), ’лёгкі летні вазок’ (Нас.), ’двухколка’ (ТС), ’воз на двух колах для выезду ў поле; стары, паламаны воз’ (беласт., Сл. ПЗБ), ’разбіты воз’ (драг., Ск. нар. мовы), тарадэ́йка ’старая рэч’ (Шатал.), ’вазок’ (Касп.), ’стары, пабіты грузавік’ (Яўс.). Параўн. укр. тарада́йка ’лёгкі двухколавы вазок’, польск. дыял. taradajka, taradejka ’брычка’. Гл. тарата́йка.
Тарадайка 2 ’кошык з сасновай дранкі’ (Сл. Брэс.), ’чатырохвугольная каробка для ягад, грыбоў, зробленая з дранкі, ’двухкалёсны вазок; трашчотка’ (ТС), тарадэ́йка ’від трашчоткі’ (Др.-Падб., Стан.), ’прылада ў выглядзе шасцярні і дошчачкі, каб утвараць шум, трэск’ (Варл.), ’балбатун’ (Рагаўц., Мат. Маг.), ’балаболка’ (Шатал.), ’частушка’ (Мат. Гом.). Вытворныя ад дзеясловаў гукапераймальнага паходжання, параўн. выклічнік польск. дыял. tarada! (здагадка), taradáj ’балбатун, трапло’, taradajka, taradejka ’трашчотка; шумлівая баба’, гл. тарадахаць, тарадэіць і пад.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)