трапа́цца, траплю́ся, трэ́плешся, трэ́плецца; трапі́ся; незак.
1. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Развявацца, гайдацца ад ветру.
Валасы трэплюцца на ветры.
2. Гаварыць лухту, бязглуздзіцу або гаварыць несупынна (разм.).
|| зак. патрапа́цца, -раплю́ся, -рэ́плешся, -рэ́плецца; -рапі́ся (да 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
трапа́цца
дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, зваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
траплю́ся |
трэ́племся |
| 2-я ас. |
трэ́плешся |
трэ́плецеся |
| 3-я ас. |
трэ́плецца |
трэ́плюцца |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
трапа́ўся |
трапа́ліся |
| ж. |
трапа́лася |
| н. |
трапа́лася |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
трапі́ся |
трапі́цеся |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
трэ́плючыся |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
трапа́цца несов.
1. прост. (болтать) трепа́ться;
2. страд. трепа́ться; выкола́чиваться; см. трапа́ць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
трапа́цца, траплюся, трэплешся, трэплецца; незак.
1. Разм. Гаварыць лухту, бязглуздзіца, няпраўду; гаварыць несупынна. [Хрысціна:] — А Мікола Шугалей, з Русакоў, дык той усю дарогу трэплецца. Аж моташна бывае. Асіпенка. [Шумейка:] Таварыш капельмайстар! Наталля Мікалаеўна танцаваць хоча. [Наталля:] Годзе вам трапацца. Крапіва. // Расказваць што‑н., прагаворвацца аб чым‑н. [Юрка:] — Косця, Аня прынесла твой ліст у дзесяты пакой, стала на табурэт і ўсім прачытала... Потым чытала Верцы. Трэплецца ўсім... Карпюк.
2. Зал. да трапаць (у 1, 3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
патрапа́цца гл. трапацца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
оттрёпываться страд. (о льне, конопле) трапа́цца, вытрэ́пвацца.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
истрёпываться
1. трапа́цца, бузава́цца; дра́цца;
2. (о человеке) вымо́твацца, мата́цца; змо́рвацца, мардава́цца, знясі́львацца;
3. страд. трапа́цца, бузава́цца; дра́цца; см. истрёпывать 1.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
иста́скиваться возвр., страд. (об одежде) зно́швацца; (об обуви — ещё) сто́птвацца; трапа́цца.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
◎ Лазгата́ць ’балбатаць, лапатаць’ (паўн.-усх., КЭС) звязваецца з літ. lazgeti, lazgii ’развівацца, трапацца на ветры’ (Буга, Rinkt., 1, 458). Параўн. рус. пск., смал. лазготать ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
растрёпываться
1. (взлохмачиваться, взъерошиваться) растрэ́пвацца, раскудла́чвацца; см. растрепа́ться 2;
2. страд. трапа́цца, шарпа́цца, дра́цца, дзе́рціся; раскудла́чвацца, кудла́ціцца; см. растрёпывать.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)