тана́льнасць

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 3 скланенне

адз.
Н. тана́льнасць
Р. тана́льнасці
Д. тана́льнасці
В. тана́льнасць
Т. тана́льнасцю
М. тана́льнасці

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

тана́льнасць, -і, ж. (спец.).

1. Вышыня гукаў ладу, якая вызначаецца становішчам галоўнага тону (першай ступені гамы).

2. Асноўны колер, каларыт, спалучэнне тонаў у карціне.

3. перан. Асноўная эмацыянальная настроенасць у мастацкім творы.

Лірычная т. паэмы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

тана́льнасць ж., в разн. знач. тона́льность

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Танальнасць 10/224

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

тана́льнасць, ‑і, ж.

Спец.

1. Дакладнае размяшчэнне гукаў ладу па вышыні. Танальнасць до мажор. // Гама, на якой пабудаваны музычны твор. Танальнасць песні.

2. Асноўны, пераважаючы колер, каларыт, спалучэнне таноў твора выяўленчага мастацтва (карціны, гравюры і пад.), якія садзейнічаюць стварэнню той або іншай эмацыянальнай настроенасці. Ксілаграфія вылучаецца мастацкай дасканаласцю разьбы, багатай танальнасцю. Шматаў.

3. перан. Асноўная эмацыянальная настроенасць літаратурнага твора, п’есы, вобраза і пад. Шырока распаўсюджаны фальклорны матыў [скаргі дзяўчыны-прыгажуні з народа] атрымаў у творчасці Тараса Шаўчэнкі асаблівую лірычную танальнасць, яркае паэтычнае выражэнне. Палітыка. Асноўным стылёвым сродкам, які падтрымлівае агульную высокую танальнасць твора, з’яўляецца шырокае выкарыстанне ў «Палтаве» [А. С. Пушкіна] архаічнай лексікі. Рагойша.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

танальнасць

т. 15, с. 416

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

тана́льнасць ж. муз. Tónart f -, -en, Tonalität f -, -en

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

тана́льнасць

(ад танальны)

1) дакладнае размяшчэнне гукаў ладу па вышыні ў музычнай сістэме;

2) асноўны, пераважаючы колер, тон, які аб’ядноўвае асобныя колеры ў карціне;

3) перан. асноўная эмацыянальная настроенасць літаратурнага твора.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

тона́льность муз. и пр. тана́льнасць, -ці ж.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Tónart

f -, -en муз. тон, тана́льнасць

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)