Таксісы 10/208

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

таксісы

т. 15, с. 395

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

та́ксісы

(гр. taksis = парадак, лад)

рухальныя рэакцыі здольных вольна перамяшчацца ніжэйшых раслін і арганізмаў, а таксама асобных клетак (лейкацытаў, сперматазоідаў) і частак клетак (ядра, пластыдаў).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

та́ксіс

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. та́ксіс та́ксісы
Р. та́ксісу та́ксісаў
Д. та́ксісу та́ксісам
В. та́ксіс та́ксісы
Т. та́ксісам та́ксісамі
М. та́ксісе та́ксісах

Крыніцы: nazounik2008, piskunou2012, sbm2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

тэрмата́ксіс

(ад тэрма- + таксісы)

рухі свабоднаперамяшчальных прасцейшых арганізмаў пад уплывам аднабаковага цеплавога раздражнення.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

аэрата́ксіс

(ад аэра- + таксісы)

перамяшчэнне мікраарганізмаў або рухомых клетак мнагаклетачных арганізмаў да крыніцы кіслароду або ад яе.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

электрата́ксіс

(ад электра + таксісы)

рух мікраарганізмаў, іх клетак і арганоідаў пад уздзеяннем электрычнага току; адна з форм — гальванатаксіс.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

геліята́ксіс

(ад гелія- + таксісы)

рухальная рэакцыя раслінных і прасцейшых жывёльных арганізмаў у адказ на дзеянне сонечнага святла; разнавіднасць фотатаксісу.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

гальваната́ксіс

(ад гальвана- + таксісы)

актыўны рух інфузорый, некаторых зялёных водарасцяў, мікробаў, арыентаваны электрычным токам, што прапускаецца праз вадкасць, дзе яны знаходзяцца; разнавіднасць электратаксісу.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

гідрата́ксіс

(ад гідра- + таксісы)

перасоўванне аднаклетачных і каланіяльных раслін і некаторых жывёл у бок большай або меншай вільготнасці (напр. лічынкі некаторых насякомых пры высыханні глебы пранікаюць у глыбейшыя яе слаі).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)