сіно́псіс
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
сіно́псіс |
сіно́псісы |
| Р. |
сіно́псіса |
сіно́псісаў |
| Д. |
сіно́псісу |
сіно́псісам |
| В. |
сіно́псіс |
сіно́псісы |
| Т. |
сіно́псісам |
сіно́псісамі |
| М. |
сіно́псісе |
сіно́псісах |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
сіно́псіс м., ист., книжн. сино́псис
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
сіно́псіс, ‑а, ж.
1. Гіст. Зборнік звестак, нататак і пад. па якому‑н. пытанню. «Кіеўскі сінопсіс» 1674 г.
2. Кніжн. уст. Звод розных поглядаў па якому‑н. пытанню.
[Ад грэч. synopsis — агляд.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
«Сінопсіс»,
гісторыка-палітычны твор, выдадзены ў 1632; гістарычны твор, выдадзены ў 1674.
т. 14, с. 402
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
сіно́псіс
(гр. synopsis = агляд)
1) зборнік звестак, нататак па якому-н. пытанню; зборнік тлумачэнняў рэлігійных твораў;
2) уст. звод розных поглядаў па якому-н. пытанню.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
сино́псис книжн., рел. сіно́псіс, -са м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
synopsis [sɪˈnɒpsɪs] n. (pl. synopses) рэзюмэ́, канспе́кт; каро́ткі агля́д, сіно́псіс;
give a synopsis of the thesis напіса́ць аўтарэфера́т дысерта́цыі
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
БРА́ЦКІЯ ДРУКА́РНІ , выдавецкія ўстановы, якія ствараліся праваслаўнымі брацтвамі на Беларусі і Украіне ў канцы 16—18 ст. Адыгралі вял. ролю ў развіцці бел. і ўкр. культуры, уздыме асветы. У іх дзейнасці выразна выявіліся сувязі бел. кнігадрукавання з выдавецкімі традыцыямі Ф.Скарыны, І.Фёдарава, П.Мсціслаўца. Існавалі Віленская брацкая друкарня (канец 16 — пач. 18 ст.), Еўінская друкарня (17 ст.), Магілёўская брацкая друкарня (17—18 ст.). Да брацкіх можна аднесці Куцеінскую друкарню (17 ст.), актыўны ўдзел у рабоце якой прымалі магілёўскія і аршанскія братчыкі, хоць прывілеі, што пацвярджалі б права на друкарню аршанскага брацтва, не выяўлены. У 1594—1608 перапынілася або аслабла дзейнасць галоўнай у тыя часы брацкай друкарні ў Львове. Пры падтрымцы брацтваў і па іх заказах працавалі друкарні С.Собаля, І.Труцэвіча, М.Вашчанкі. З канца 16 ст. да 1654 выйшла 127 выданняў, у т. л. 16 вучэбных (пераважна буквары), 12 палемічна-публіцыстычных («Кніга пра веру», «Трэнас», «Сінопсіс» і інш.), 16 панегірычных і прапаведніцкіх (казанні), 20 «Чэццяў кнігі» і інш. нелітургічных твораў. З іх больш за 70% выйшла на царк.-слав. ці бел. мове (або на царк.-слав. ў бел. рэдакцыі), 25% — на польскай. У 2-й пал. 17—18 ст. ва ўмовах абвастрэння сац.-паліт. супярэчнасцей больш ці менш сістэматычна працавала толькі брацкая друкарня ў Магілёве. Пагоршыўся вонкавы выгляд кніжнай прадукцыі, а самую вял. яе частку складала царк.-багаслоўская і літургічная л-ра. Усяго ў 16—18 ст. брацкія друкарні (разам з друкарнямі Собаля і Вашчанкі) выпусцілі каля 170 выданняў.
Літ.:
450 год беларускага кнігадрукавання. Мн., 1968;
Drukarze dawnej Polski od XV do XVIII wieku. Z. 5. Wielkie Księstwo Litewskie. Wrocław;
Kraków, 1959;
Кніга Беларусі, 1517—1917: Зводны кат. Мн., 1986;
Исаевич Я.Д. Преемники первопечатника. М,, 1981;
Яго ж. Роль братств в издании и распространении книг на Украине и Белоруссии (конец XVI—XVIII в.) // Книга и графика. М., 1972.
Т.Я.Галенчанка.
т. 3, с. 254
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)