сілавы́

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. сілавы́ сілава́я сілаво́е сілавы́я
Р. сілаво́га сілаво́й
сілаво́е		 сілаво́га сілавы́х
Д. сілаво́му сілаво́й сілаво́му сілавы́м
В. сілавы́ (неадуш.)
сілаво́га (адуш.)		 сілаву́ю сілаво́е сілавы́я (неадуш.)
сілавы́х (адуш.)
Т. сілавы́м сілаво́й
сілаво́ю		 сілавы́м сілавы́мі
М. сілавы́м сілаво́й сілавы́м сілавы́х

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

сілавы́ в разн. знач. силово́й;

~вы́я практыкава́нні — спорт. силовы́е упражне́ния;

~ва́я ўстано́ўка — силова́я устано́вка;

○ ~во́е по́ле — силово́е по́ле

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

сілавы́, ‑ая, ‑ое.

1. Які выпрацоўвае або перадае электрычную энергію для якіх‑н. работ. Сілавая станцыя. Сілавы кабель. Атамная сілавая ўстаноўка. // Які пераўтварае электрычную энергію. Сілавая падстанцыя. Сілавы трансфарматар.

2. Спец. Які выкарыстоўваецца для атрымання якой‑н. энергіі або выканання якой‑н. работы. Сілавы электрамагніт.

3. У тэхніцы — які ажыццяўляецца пры павялічанай скорасці падачы рэжучага інструмента. Сілавое рэзанне. Сілавое фрэзераванне.

4. У спорце — звязаны з прымяненнем значнай фізічнай сілы. Комплекс сілавых практыкаванняў. Сілавы трук. Сілавы прыём.

5. У фізіцы — звязаны з праяўленнем якіх‑н. сіл (магнітных. электрычных і пад.). Сілавыя лініі. Сілавое поле.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сілавы́

1. эл Kraft-;

сілаво́е по́ле Kráftfeld n -(e)s, -felder;

сілава́я ўстано́ўка Ántriebsanlage f -, -n, Kráftanlage f;

сілавы́ трансфарма́тар Stárkstromtransformator m -s, -tóren;

2. спарт:

сілавы́я практыкава́нні Kráftübungen pl

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

сі́ла, -ы, мн. -ы, сіл, ж.

1. Здольнасць жывых істот напружаннем мышц рабіць фізічныя рухі, дзеянні; фізічная энергія або маральная магчымасць чалавека, жывёліны актыўна дзейнічаць.

Мець немалую сілу.

Страціць сілу.

Набрацца сіл.

Прымяніць сілу (фізічнае ўздзеянне).

2. спец. Велічыня, якая з’яўляецца мерай механічнага ўзаемадзеяння цел; энергія, якая ўздзейнічае на матэрыю, цела, а таксама ступень інтэнсіўнасці, напружанасці гэтай энергіі.

С. зямнога прыцяжэння.

С. цяжару.

С. электрычнага току.

3. звычайна мн. Матэрыяльная аснова як крыніца энергіі, дзейнасці.

Сілы прыроды.

4. чаго. Здольнасць праяўлення якой-н. дзейнасці, стану, якая адрозніваецца пэўнай ступенню напружанасці, накіраванасці.

С. характару.

С. духу.

5. Улада, магутнасць, уплыў.

Магутная і непераможная с. барацьбітоў за мір.

6. Сутнасць, сэнс (разм.).

Уся с. ў тым, што чалавек гэты — майстар сваёй справы.

7. Значэнне, дзейнасць, правамоцтва.

Закон уступае ў сілу з 1 студзеня.

С. закона.

8. мн. Грамадская група, наогул людзі, якія вызначаюцца якімі-н. характэрнымі прыкметамі або накіраванасцю ў сваёй дзейнасці.

Дэмакратычныя сілы міру.

Лепшыя філарманічныя сілы.

Творчыя сілы інтэлігенцыі.

9. мн. Тое, што і войскі.

Сухапутныя сілы.

Узброеныя сілы краіны.

10. Т мн. сі́ламі. Пры дапамозе, з удзелам каго-н.

Сіламі аднавяскоўцаў адрамантавалі дарогу.

11. каго-чаго. Велізарная колькасць, мноства (разм.).

Гэты чалавек мае сілу дабра ўсякага.

◊

Ад сілы (разм.) — самае большае.

З сілай — з вялікім уздымам, пачуццём (гаварыць, спяваць і пад.).

З усёй сілы або на ўсю (поўную) сілу або з усіх сіл — з найбольшым напружаннем; што ёсць моцы.

(Не) па сіле каму або (не) пад сілу каму — пра адпаведнасць (неадпаведнасць) магчымасцей каго-н. рабіць што-н.

(Не) у сілах — (не) магчы зрабіць што-н.

Нячыстая сіла (разм.) — чорт, д’ябал.

Па меры сіл — адпаведна з сіламі, з магчымасцямі.

У сіле (разм.) —

1) у стане фізічнага і духоўнага росквіту;

2) у разгары, у росквіце.

Усімі сіламі — прыкладваючы ўсё старанне, намаганні.

Цераз сілу — звыш магчымасцей, жадання.

|| прым. сілавы́, -а́я, -о́е (да 1 і 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ху́ткасна-сілавы́

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. ху́ткасна-сілавы́ ху́ткасна-сілава́я ху́ткасна-сілаво́е ху́ткасна-сілавы́я
Р. ху́ткасна-сілаво́га ху́ткасна-сілаво́й
ху́ткасна-сілаво́е		 ху́ткасна-сілаво́га ху́ткасна-сілавы́х
Д. ху́ткасна-сілаво́му ху́ткасна-сілаво́й ху́ткасна-сілаво́му ху́ткасна-сілавы́м
В. ху́ткасна-сілавы́ (неадуш.)
ху́ткасна-сілаво́га (адуш.)		 ху́ткасна-сілаву́ю ху́ткасна-сілаво́е ху́ткасна-сілавы́я (неадуш.)
ху́ткасна-сілавы́х (адуш.)
Т. ху́ткасна-сілавы́м ху́ткасна-сілаво́й
ху́ткасна-сілаво́ю		 ху́ткасна-сілавы́м ху́ткасна-сілавы́мі
М. ху́ткасна-сілавы́м ху́ткасна-сілаво́й ху́ткасна-сілавы́м ху́ткасна-сілавы́х

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

а́тамна-сілавы́

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. а́тамна-сілавы́ а́тамна-сілава́я а́тамна-сілаво́е а́тамна-сілавы́я
Р. а́тамна-сілаво́га а́тамна-сілаво́й
а́тамна-сілаво́е		 а́тамна-сілаво́га а́тамна-сілавы́х
Д. а́тамна-сілаво́му а́тамна-сілаво́й а́тамна-сілаво́му а́тамна-сілавы́м
В. а́тамна-сілавы́ (неадуш.)
а́тамна-сілаво́га (адуш.)		 а́тамна-сілаву́ю а́тамна-сілаво́е а́тамна-сілавы́я (неадуш.)
а́тамна-сілавы́х (адуш.)
Т. а́тамна-сілавы́м а́тамна-сілаво́й
а́тамна-сілаво́ю		 а́тамна-сілавы́м а́тамна-сілавы́мі
М. а́тамна-сілавы́м а́тамна-сілаво́й а́тамна-сілавы́м а́тамна-сілавы́х

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

сілавы кабель

т. 14, с. 376

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

силово́й сілавы́;

силово́е по́ле физ. сілаво́е по́ле.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ланжэро́н, ‑а, м.

Спец. Асноўны сілавы элемент (у раме аўтамабіля, уздоўж крыла або корпуса самалёта, у некаторых лодках і інш.) для замацавання частак, надання трываласці.

[Фр. longeron.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)