Вірус сібірскай мазаікі аўса 4/477
Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)
сібі́рскі
прыметнік, адносны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
сібі́рскі |
сібі́рская |
сібі́рскае |
сібі́рскія |
| Р. |
сібі́рскага |
сібі́рскай
сібі́рскае |
сібі́рскага |
сібі́рскіх |
| Д. |
сібі́рскаму |
сібі́рскай |
сібі́рскаму |
сібі́рскім |
| В. |
сібі́рскі (неадуш.)
сібі́рскага (адуш.) |
сібі́рскую |
сібі́рскае |
сібі́рскія (неадуш.)
сібі́рскіх (адуш.) |
| Т. |
сібі́рскім |
сібі́рскай
сібі́рскаю |
сібі́рскім |
сібі́рскімі |
| М. |
сібі́рскім |
сібі́рскай |
сібі́рскім |
сібі́рскіх |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
сібірая́звавы, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да сібірскай язвы. Сібіраязвавая эпідэмія. // Які служыць для лячэння сібірскай язвы, засцерагае ад яе. Сібіраязвавая сываратка. Сібіраязвавая прышчэпка.
2. Хворы на сібірскую язву. Сібіраязвавыя жывёліны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
эпізао́тыя, ‑і, ж.
Спец. Шырокае распаўсюджанне якой‑н. заразнай хваробы жывёл. Эпізаотыя сібірскай язвы.
[Ад грэч. epi — на, над і zōon — жывёла.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бактэрыялізі́н, ‑у, м.
Рэчыва біялагічнага паходжання, здольнае разбураць бактэрыі брушнога тыфу, сібірскай язвы і пад.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ране́тка, ‑і, ДМ ‑тцы; Р мн. ‑так; ж.
1. Сорт драбнаплоднай сібірскай яблыні.
2. Плод гэтай яблыні.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ВАГА́Й,
рака, левы прыток Іртыша, у Цюменскай вобл. Расійскай Федэрацыі. Даўж. 555 км, пл. бас. 23 тыс. км². Цячэ ў паўд. ч. Зах.-Сібірскай раўніны. Сярэдні расход вады каля с. Чорнае 20,6 м³/с. Суднаходная ў ніжнім цячэнні. Даліна густа населена. У вусці Вагая (Ермакова завадзь) загінуў заваёўнік Сібіры Ярмак.
т. 3, с. 427
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ЗАХО́ДНЯЯ СІБІ́Р,
заходняя частка Сібіры на У ад Урала да р. Енісей, у Расіі. Пл. каля 3 млн. км2. Большая ч. занята Заходне-Сібірскай раўнінай. На ПдУ узнімаюцца горы Алтая, Салаіра і Кузнецкага Алатау. У межах З.С. размешчаны Алтайскі край, Курганская, Цюменская, Омская, Новасібірская, Томская, Кемераўская вобл. і крайнія зах. раёны Краснаярскага краю.
т. 7, с. 24
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ЗАХО́ДНЕ-СІБІ́РСКАЯ ПЛІТА́,
частка Цэнтральнаеўраазіяцкай маладой платформы, якая адпавядае плошчы Заходне-Сібірскай раўніны, а на Пн заходзіць на шэльф Карскага м. На З. абмежавана Урала-Новазямельскім выступам на ПдУ — Казахстана-Алтайскім і Кузнецка-Саянскім выступамі; на У прымыкае да Сібірскай платформы. Кустанайская седлавіна аддзяляе З.п. ад Туранскай пліты. Фундамент складзены з рознаўзроставых палеазойскіх складкавых парод, у цэнтр. ч. ёсць дакембрыйскія масівы. На паверхні фундамента рыфтавыя ўпадзіны субмерыдыянальнага напрамку, запоўненыя кантынентальнымі трыясава-юрскімі адкладамі. З мезазою на стан З.п. ўплывалі адмоўныя тэктанічныя рухі, якія паступова кампенсаваліся намнажэннем мезазойскіх і кайназойскіх адкладаў (магутнасць да 4—6 км). Гэтыя адклады стварылі платформавы чахол. На З.п. шмат прамысл. радовішчаў: нафты, газу (гл. Заходне-Сібірская нафтагазаносная правінцыя), вугалю, жал. руд, баксітаў, марганцавых руд, соды, вял. паклады торфу, Заходне-Сібірскі артэзіянскі басейн.
т. 7, с. 15
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
БІЯТЭРМІ́ЧНАЯ Я́МА, Бекары яма,
збудаванне для абеззаражвання трупаў жывёл (акрамя тых, што загінулі ад сібірскай язвы). Будуецца з вільгацетэрмаўстойлівага матэрыялу, мае герметычную накрыўку і адтуліны для прытоку паветра, глыб. 9—10 м. Размяшчаецца біятэрмічная яма не бліжэй як за 1 км ад населеных пунктаў і вадаёмаў. З цягам часу ў ёй утвараецца аднародны кампост, прыдатны на ўгнаенне.
т. 3, с. 180
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)