Ачыстка сцёкавых вод 1/96; 2/23—24; 3/138; 5/371; 11/63

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

АЧЫ́СТКА СЦЁКАВЫХ ВО́ДАЎ,

выдаленне забруджвальных рэчываў, якія ёсць у сцёкавых водах і могуць неспрыяльна паўплываць на здароўе чалавека і навакольнае асяроддзе. Праводзіцца ў спец. ачышчальных збудаваннях пры падрыхтоўцы сцёкавых водаў да скідвання ў прыродныя вадаёмы або для паўторнага выкарыстання ў паўторнапаслядоўных сістэмах водакарыстання ці сістэмах зваротнага водакарыстання. Існуюць метады механічнай, фіз.-хім., біялагічнай ачысткі сцёкавых водаў.

Пры механічнай ачыстцы нерастваральныя дамешкі выдаляюцца працэджваннем, адстойваннем, фільтраваннем, флатацыяй з дапамогай тлустых спіртоў, сернакіслага алюмінію або хлорнага жалеза, цэнтрабежнай сепарацыяй і інш. Пры фізіка-хімічнай ачыстцы выкарыстоўваюць: рэагентную каагуляцыю і працэс адгезіі (прыліпанне дамешкаў да паверхні інертных матэрыялаў); нейтралізацыю кіслот і шчолачаў вапнай; экстракцыю арган. растваральнікамі (бензол, бутылацэтат і інш.); перагонку з сухой парай (для выдалення фенолаў); сорбцыю праз актываваны вугаль; фільтрацыю праз іонаабменныя матэрыялы; апрацоўку хлорам (эл.-хім. акісленне); мокрае спальванне (для выдалення арган. рэчываў). Выдаленыя са сцёкавых водаў забруджвальныя рэчывы ў шэрагу выпадкаў — каштоўныя для нар. гаспадаркі прадукты, якія здабываюць з дапамогай спец. тэхнал. установак (гл. Утылізацыя забруджвальнікаў).

Літ.:

Технические записки по проблемам воды: Пер. с англ. Т. 1—2. М., 1983;

Очистка производственных сточных вод. 2 изд М., 1985.

т. 2, с. 165

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

сцё́кавы

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. сцё́кавы сцё́кавая сцё́кавае сцё́кавыя
Р. сцё́кавага сцё́кавай
сцё́кавае		 сцё́кавага сцё́кавых
Д. сцё́каваму сцё́кавай сцё́каваму сцё́кавым
В. сцё́кавы (неадуш.)
сцё́кавага (адуш.)		 сцё́кавую сцё́кавае сцё́кавыя (неадуш.)
сцё́кавых (адуш.)
Т. сцё́кавым сцё́кавай
сцё́каваю		 сцё́кавым сцё́кавымі
М. сцё́кавым сцё́кавай сцё́кавым сцё́кавых

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

біяфі́льтр, ‑а, м.

Збудаванне для біялагічнай ачысткі сцёкавых вод.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

се́птык, ‑а, м.

Спец. Басейн у каналізацыйнай сетцы для ачысткі сцёкавых вод.

[Англ. septie ад грэч. sēpticós — гніласны, гнойны.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

тлушчало́ўка, ‑і, ДМ ‑лоўцы, ж.

Спец. Ачышчальнае прыстасаванне ў сістэмах гарадской і прамысловай каналізацыі для выдалення тлушчаў са сцёкавых вод.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

каналіза́цыя, ‑і, ж.

Сістэма труб, падземных каналаў і іншых санітарна-тэхнічных збудаванняў для прыёму, ачысткі і выдалення сцёкавых вод. Правесці каналізацыю. Мясцовая каналізацыя.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

біяфі́льтр

(ад бія- + фільтр)

збудаванне для біялагічнай ачысткі сцёкавых водаў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

аэрата́нк

(ад аэра- + танк)

рэзервуар для ачысткі сцёкавых водаў прадзіманнем паветрам (параўн. метатанк).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

аэрафі́льтр

(ад аэра- + фільтр)

біялагічны фільтр для ачысткі сцёкавых водаў пры аэрацыі 2.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)