стаі́цца, стаю́ся, сто́ішся, сто́іцца; зак.

1. Схавацца і прытаіцца, імкнучыся застацца незаўважаным; прыціхнуць, зменшыць актыўнасць.

С. за дрэвам.

С. да пары да часу.

2. Не прызнацца ў чым-н.

На гэты раз яна стаілася і нічога не сказала.

|| незак. сто́йвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

стаі́цца

дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, зваротны, 2-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. стаю́ся сто́імся
2-я ас. сто́ішся сто́іцеся
3-я ас. сто́іцца сто́яцца
Прошлы час
м. стаі́ўся стаі́ліся
ж. стаі́лася
н. стаі́лася
Загадны лад
2-я ас. стаі́ся стаі́цеся
Дзеепрыслоўе
прош. час стаі́ўшыся

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

стаі́цца сов., разг. притаи́ться; затаи́ться;

с. за дрэ́вам — притаи́ться за де́ревом

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

стаі́цца, стаюся, стоішся, стоіцца; зак.

1. Схавацца і прытаіцца, імкнучыся застацца незаўважаным. Аўгіня асцярожна ўвайшла ў двор, ціхенька расчыніўшы веснічкі, і стаілася за вуглом, каб не папасціся каму на вочы. Колас. Стаіўся на печы і я, не дыхну, чакаючы, што скажа свякруха. Адамчык. Адсюль відаць хмызняк перад дарогай, у якім стаіліся, замерлі штурмавыя групы. Ваданосаў. // Прытаіцца, чакаючы каго‑, што‑н. Змоўкла і Аксана. Стаілася, напружылася, ператварылася ўся ў слых — яна, па ўсім відаць было, хацела першая пачуць Мішэлеву хаду. Сачанка. [Дзяркач] выцягнуў шыю і насцярожыўся, як той кот, што стаіўся над мышынай норкай. Чавускі. // Прыціхнуць, зменшыць актыўнасць. Шаройка, пасля таго, як яго знялі з брыгадзіра, стаіўся, прыціх, нават на вуліцы рэдка паказваўся. Шамякін. / Пра лес, бор, дрэвы і пад. Наставала мяккая, лагодная ноч. Лес стаіўся, натапырыўся, — слухаў. Злягаўся снег. Пташнікаў. Недзе ў сінечы неба спяваў жаўрук. Яго трапяткая песня звінела над полем, як струна на скрыпцы. І ўсё навокал сцішылася, нават вецер стаіўся ў леташняй парудзелай траве. Асіпенка.

2. Не прызнацца ў чым‑н. Але цяпер .. [Ганя] стаілася. Нічога не адказала. Грамовіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

стаі́цца sich verstcken, sich verbrgen*; sich verkrechen* (залезці, забіцца)

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

сто́йвацца гл. стаіцца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

стая́цца, стаі́цца; безас.; незак., каму (пераважна з адмоўем).

Пра нежаданне або немагчымасць стаяць на месцы.

Запрэжанаму каню не стаіцца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

вы́стаяцца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -стаіцца; зак.

Набыць пэўныя якасці ў выніку працяглага стаяння.

Наліўка выстаялася.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

стая́цца

дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, зваротны, 2-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. - -
2-я ас. - -
3-я ас. стаі́цца -
Прошлы час
м. - -
ж. -
н. стая́лася

Крыніцы: piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

перастая́цца, стаіцца; зак.

Разм. Тое, што і перастаяць (у 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)