Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
спе́лы
1. зре́лый, спе́лый;
~лыя я́блыкі — зре́лые (спе́лые) я́блоки;
2.перен. (основательно продуманный) зре́лый;
~лыя ду́мкі — зре́лые мы́сли
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
спе́лы, ‑ая, ‑ае.
1. Які выспеў, паспеў (пра садавіну, гародніну, злакі). Між густой зялёнай травы ўсюды чарнелі спелыя ягады.В. Вольскі.Маці ў сенцах рэзала нажом спелыя гарбузы.Гамолка.Арэхі былі спелыя і вельмі смачныя.Ваданосаў.Мора калышацца, мора жытнёвае, Спелым калоссем звіняць берагі.Трус.// Прыгодны для выкарыстання або які дасягнуў гранічнага ўзросту. У Лаўскі лес ішлі ў арэхі, Шукалі там лісіных нор. Гукнём: — Агу!.. — Адкажа рэхам: — Агу! — цяністы, спелы бор.Бялевіч.// Пра яркі, насычаны колер. А можа, гэтая красуня вялікая модніца і вырашыла ўпрыгожыць сябе такімі спелымі колерамі?Паслядовіч.Завывала ў топцы полымя .. Струменіліся, снавалі празрыстыя залацістыя ніці. Яны прымалі самыя нечаканыя абрысы, дзівосныя адценні: ад расплаўленага золата да спелай жаўціні аўсянага снапа.Лынькоў.
2.перан. Які дасягнуў майстэрства, вопытнасці (пра музыканта, мастака і пад.). І ў гэтым асаблівая сіла .. даступнай толькі спеламу майстру метафары.Бугаёў.Наогул, небяспечна што-небудзь раіць такому спеламу майстру, як Янка Брыль, але думаецца, што ён можа паставіць перад сабой талстоўскую задачу — патрошкі абмяжоўваць лірычную стыхію свае творчасці.Кучар.
3.перан. Дасканалы; закончаны, грунтоўна абдуманы. Паволі, радок за радком, вырысоўваўся, няхай і не надта дасканалы, спелы, але ўсё-такі ёмкі малюнак іх студэнцкага жыцця.Дамашэвіч.Нашу літаратуру ведаюць і далёка за межамі, і ў гэтых поспехах — вялікая заслуга нашай дасканалай і спелай літаратурнай мовы.Скрыган.Новыя часы — новыя духоўныя павевы. Яны асветлены звычайна больш спелымі поглядамі на працэс сацыяльнага развіцця.Майхровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
спе́лытсперан reif;
спе́лыя я́блыкі réife Äpfel
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
спелы, даспелы, паспелы
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)
спе́лыйспе́лы.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
спелава́ты, ‑ая, ‑ае.
Трохі спелы, не зусім спелы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пераспе́лы, -ая, -ае.
Вельмі спелы.
Пераспелыя ягады.
Пераспелая дзеўка (якая старэе; разм., іран.).
|| наз.пераспе́ласць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
созре́лыйуст.спе́лы, вы́спелы.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)