Со́чыва ‘варэнне’ (Байк. і Некр.), ‘малачко з расцёртых канапель або маку’ (Ласт.), укр. соче́ва ‘зерне сачыўкі’, рус. со́чиво ‘сок, малако з льнянога семені’, ст.-рус. сочиво ‘зерне сачыўкі’, славен. sočivje ‘стручковыя плады; гародніна’, sočȋvo ‘бабовыя’, серб. со̏чӣво ‘тс’, харв. чак. sȍčivo ‘тс’, балг. со́чиво ‘суп’, макед. дыял. сочиво ‘фасоля’, ст.-слав. сочиво ‘сачыўка’. Прасл. *sočivo, вытворнае ад *sokъ, гл. сок (Фасмер, 3, 731; ЕСУМ, 5, 364). Рэканструкцыя першаснага значэння ‘ежа, яда’ на базе каузатыва *sočiti ‘рабіць мокрым, мачыць’ > ‘гатаваць’ па тыпу варыць — варыва (гл. Фурлан у Бязлай, 3, 282–283) падаецца верагоднай, аднак патрабуе дадатковай аргументацыі, параўн. Куркіна, Этимология–1994–1996, 206. Гл. таксама сачыўка.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Konfitüre
f -, -en канфіцю́р, со́чыва, джэм, варэ́нне
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
marmalade
[ˈmɑ:rməleɪd]
n.
со́чыва з цы́трусавых пладо́ў (апэльсі́наў, цытры́ны), мармэля́да f.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
konfitura
konfitur|a
ж. варэнне, сочыва, канфітуры;
smażyć ~y — варыць варэнне
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
варэ́нне н.
1. (дзеянне) Kóchen n -s, -;
2. кул. (сочыва з ягад, фруктаў) Konfítüre f -, -n, Mus n -es, -e
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Сок ‘вадкасць у раслінных і жывёльных арганізмах, у глебе і інш.’ (ТСБМ, Бяльк., Сцяшк., Сл. ПЗБ, ТС), ‘бярозавік’ (Сержп. Прымхі), ‘тук’ (слонім., Нар. лекс.), ст.-бел. сокъ ‘вадкае ў пладах’. Укр. сок, сік, рус. сок, польск. sok, в.-луж., н.-луж., sok ‘сачавіца’, чэш. дыял. sok, славац. osoka ‘сок (грыбны)’, серб.-харв. со̑к, славен. sọ̑k, балг., макед. сок, ст.-слав. сокъ ‘сок, напой’. Прасл. *sokъ мае адпаведнікі ў літ. sakaĩ мн. л. ‘драўняная смала’, ст.-прус. sackis ‘тс’; іншая ступень чаргавання: лат. sveķi мн. л. ‘смала’, алб. djak ‘кроў’, грэч. όπός ‘сок’, якія да і.-е. *s(u̯)oku̯o‑ ‘сок расліны, дрэва’, з і.-е. *sueku̯‑, як мяркуюць, ‘мокры, вільготны’. Гл. Траўтман, 248; Мюленбах-Эндзелін, 3, 645; 1142; Фасмер, 3, 708 з літ-рай, а таксама Махэк₂, 566; Сной₁, 591; Борысь, 566; ЕСУМ, 5, 251. Параўн. сачавіца, сочыва.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
jam
I [dʒæm]
1.
v.t. (-mm-)
1) сьціска́ць, заціска́ць
2) зашчамля́ць (па́лец дзьвяры́ма)
3) бітко́м набіва́ць, загрува́шчваць, запаўня́ць (прахо́д)
4) глушы́ць, заглуша́ць (радыёперада́чу)
2.
v.i.
зашчамля́цца, заяда́ць
The window jammed and I can’t open it — Акно́ зае́ла, і я не магу́ адчыні́ць яго́
II [dʒæm]
n.
1) зато́р -у m.
2) таўкатня́ f.; таўкані́на f., цясно́та f.
3) informal цяжко́е стано́вішча
4.
n.
джэм -у m., со́чыва, варэ́ньне n.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)