со́нны

прыметнік, якасны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. со́нны со́нная со́ннае со́нныя
Р. со́ннага со́ннай
со́ннае		 со́ннага со́нных
Д. со́ннаму со́ннай со́ннаму со́нным
В. со́нны (неадуш.)
со́ннага (адуш.)		 со́нную со́ннае со́нныя (неадуш.)
со́нных (адуш.)
Т. со́нным со́ннай
со́ннаю		 со́нным со́ннымі
М. со́нным со́ннай со́нным со́нных

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023)

со́нны, -ая, -ае.

1. Які адбываецца ў час сну, звязаны са сном.

С. стан.

Соннае дыханне.

2. Вялы, неактыўны ад жадання спаць, які яшчэ не зусім прачнуўся.

Соннае дзіця.

3. перан. Пасіўны, бяздзейны.

Соннае жыццё.

4. Снатворны (пра лекі).

Сонныя кроплі.

○

Сонная артэрыя — вялікая парная артэрыя з двух бакоў шыі.

Сонная хвароба — інфекцыйнае захворванне, якое характарызуецца моцнай санлівасцю.

◊

Як сонная муха — запаволены і вялы.

|| наз. со́ннасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

со́нны

1. в разн. знач. со́нный; (о погружённом в сон — ещё) спя́щий;

с. чалаве́к — со́нный (спя́щий) челове́к;

~ныя дрэ́вы — со́нные (спя́щие) дере́вья;

~ныя во́чы — со́нные глаза́;

с. настро́й — со́нное настрое́ние;

~ныя ка́плі — со́нные ка́пли;

2. в знач. сущ. спя́щий;

○ ~ная артэ́рыя — анат. со́нная арте́рия;

~ная хваро́ба — мед. со́нная боле́знь;

◊ як ~ная му́ха — как со́нная му́ха;

~нае ца́рства — со́нное ца́рство

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

со́нны, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да сну, звязаны са сном (у 1 знач.). Сонны стан. □ Роўны храп.. калыхаў сонную цішыню хаты. Лынькоў. // Які бывае ў сне. У зямлянцы чулася роўнае соннае дыханне.. сябровак [Каці]. Алешка. Вахву.. пачало скоўваць соннае адранцвенне.. Твар старастаў расплываўся бясформеннай плямай. Самуйлёнак. // Адведзены для сну (пра час). І вось у адну сонную ноч хлопцы Архіпа Іванюка ціха падышлі да логава і абяззброілі ўсіх да аднаго бандытаў. Кавалёў.

2. Які спіць. А «сіцыліст» усё спіць — ураднік проста не ведае, як арыштаваць соннага чалавека. Колас. Чуваць роўнае дыханне сонных людзей. Лынькоў. / у знач. наз. со́нны, ‑ага, м. [Марыся] кінулася ў спальню і пачала тармасіць сонных. Чарнышэвіч. // перан. Агорнуты сном. Сонны дом. // перан. Пасіўны, бяздзейны. Жыў на свеце Лявон, Молад, дужы быў ён, Толькі з воляй і доляй не бачыўся: Сонны сэрцам, душой, Драмаў ў хаце крывой, А выходзіў — слязамі след значыўся. Купала. // перан. Бязлюдны, заціхлы. Сонны горад. □ Хуценька памыўшыся, Вера выйшла на яшчэ сонную вуліцу. Асіпенка. // перан. Спакойны, нерухомы. Туманок, туманок! Хто цябе навалок На прадоннае, соннае возера Нарач? Лужанін. Гэтай раніцай доктар падслухаў усе птушыныя спевы, падглядзеў, як прачынаецца сонны лес. Васілевіч.

3. Які не зусім прачнуўся або хоча спаць. — Ну, чаго? — ускочыў яшчэ сонны Мікола. Новікаў. [Гайдук] млява пацягнуўся да тэлефона.. і доўга, з д’ябальскай цярплівасцю, выклікаў сонную тэлефаністку. Зарэцкі. / Пра жывёл, птушак. На верхавіне дуба спалохана затрапятала сонная птушка. Шамякін. // Уласцівы чалавеку, які хоча спаць або яшчэ не зусім прачнуўся. Сонны выгляд. □ [Дзяжурны] глядзіць соннымі вачыма, лена пытае. Данілевіч. Захрыпеў сонным голасам Скуратовіч: — Хто там? Чорны. // Вялы, слабы, пазбаўлены жвавасці. Дзе толькі дзяваліся яго запаволеныя, нібы нейкія сонныя рухі! Паслядовіч.

4. Снатворны (пра лекі). Сонныя кроплі. // Які выклікае сон, хіліць на сон. Сонны пошум лесу. □ Дзверы ў пакой, дзе былі хворыя, адкрывалі за сабою мяккі сонны змрок. Чорны. Бачыць [Ян], як хмары ўсё больш і больш закрываюць сонца і дзень робіцца шэры, дзень без руху, сонны і нудны. Пестрак.

•••

Сонная артэрыя гл. артэрыя.

Сонная хвароба гл. хвароба.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

со́нны Schlaf-; verschláfen (заспаны); schläfrig, schláftrunken (заспаны, санлівы);

со́нныя во́чы verschláfene [schláftrunkene] Áugen;

со́нная хваро́ба мед Schláfkrankheit f -;

со́нная артэ́рыя анат Hálsschlagader [Kópfschlagader] f -;

◊ там со́ннае ца́рства разм da ist álles in Schlaf gehüllt; da ist kein Lében in der Búde;

як со́нная му́ха разм wie im Schlaf [Hálbschlaf]

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

дрымо́тна-со́нны

прыметнік, якасны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. дрымо́тна-со́нны дрымо́тна-со́нная дрымо́тна-со́ннае дрымо́тна-со́нныя
Р. дрымо́тна-со́ннага дрымо́тна-со́ннай
дрымо́тна-со́ннае		 дрымо́тна-со́ннага дрымо́тна-со́нных
Д. дрымо́тна-со́ннаму дрымо́тна-со́ннай дрымо́тна-со́ннаму дрымо́тна-со́нным
В. дрымо́тна-со́нны (неадуш.)
дрымо́тна-со́ннага (адуш.)		 дрымо́тна-со́нную дрымо́тна-со́ннае дрымо́тна-со́нныя (неадуш.)
дрымо́тна-со́нных (адуш.)
Т. дрымо́тна-со́нным дрымо́тна-со́ннай
дрымо́тна-со́ннаю		 дрымо́тна-со́нным дрымо́тна-со́ннымі
М. дрымо́тна-со́нным дрымо́тна-со́ннай дрымо́тна-со́нным дрымо́тна-со́нных

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023)

сонны, санлівы, санлявы, заспаны, дрымотны; вялы (перан.)

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)

заспа́ны, -ая, -ае.

Са слядамі сну, сонны.

Заспаныя вочы.

З. твар.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

со́нный в разн. знач. со́нны;

со́нный челове́к со́нны чалаве́к;

со́нные глаза́ со́нныя во́чы;

со́нное настрое́ние со́нны настро́й;

со́нный лес со́нны лес;

со́нные ка́пли со́нныя кро́плі;

со́нная арте́рия анат. со́нная артэ́рыя;

со́нная боле́знь мед. со́нная хваро́ба.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

спя́щий

1. прич. які́ (што) спіць;

2. прил. спя́чы; (сонный) со́нны;

3. сущ. спя́чы, -чага м., со́нны, -ннага м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)